Lịch sử Quân sự Việt Nam

Ngoài trận Làng Vây - Khe Sanh ! Em còn có ít thông tin về trận Thượng Đức ở quân khu V - Em pót thông tin này về trận đó , ngoài ra anh chị , chú bác nào có thông tin khác xin cho em biết thêm ạh ! Chân thành cảm ơn .

“Mắt ngọc của đầu rồng”

 
Gặp gỡ cựu chiến binh tham gia giải phóng Thượng Đức.
Đại tá Hồ Hữu Lạn, nguyên Trung đoàn trưởng Trung đoàn 3, Sư đoàn 324 trong chiến dịch Thượng Đức, cho biết: Chi khu quận lỵ Thượng Đức là một cụm cứ điểm nằm trong thế phòng thủ chung của Quân khu 1 Ngụy, cách Đà Nẵng khoảng 50 km về phía Tây Nam. Thượng Đức có địa hình hiểm trở, ba bề là núi cao, dốc đứng, phía Đông là hợp lưu của dòng sông Vu Gia và sông Côn, chỉ còn phía Tây là có thể tiếp cận được, địch đã bố trí tiền đồn bảo vệ và phát hiện đối phương từ xa. Mỹ-Ngụy đã xây dựng một cụm cứ điểm mạnh, với lực lượng cực kỳ phản động và ngoan cố. Chúng xây dựng tại đây hệ thống 35 lô cốt lớn và hầm ngầm bằng bê tông cốt thép hai tầng, hàng trăm lô cốt tiền duyên, ụ súng nửa chìm, nửa nổi. Tất cả mọi hoạt động khi xảy ra tác chiến đều ở dưới mặt đất. Khi bị tấn công Thượng Đức được hoả lực các trận địa pháo ở Ba Khe, Động Hà Sống, Núi Lở trực tiếp chi viện. Ngoài ra, các trận địa pháo tầm xa và pháo cơ động của Sư đoàn 3 Nguỵ từ 65- 70 khẩu và 60 lần chiếc máy bay/ngày từ Đà Nẵng lên chi viện. Lực lượng tại chỗ và ứng cứu giải toả của địch đông, vào thời điểm chiến đấu khoảng 16 ngàn tên. Chúng còn dồn 13 ngàn dân các xã lân cận và thị trấn Hà Tân vào xung quanh căn cứ để làm bia đỡ đạn cho chúng và dễ bề kìm kẹp.

Tiểu đoàn trưởng biệt động quân 79 đóng ở Thượng Đức là thiếu tá Hà Văn Lầu mới 35 tuổi, dưới quyền chỉ huy của thiếu tá Quận trưởng Nguyễn Quốc Hùng mới 30 tuổi. Khi ta đánh Thượng Đức, Hùng được thăng trung tá. Đại úy, Quận phó Vũ Trung Tín được Cao Văn Viên, Tổng tham mưu trưởng quân lực Việt Nam Cộng hòa tuyên dương công trạng với một ngôi sao anh dũng bội tinh về lòng dũng cảm chống Cộng.

Với một thế trận vững chắc và hiểm hóc, Tổng thống Nguỵ Nguyễn Văn Thiệu tặng cho Thượng Đức danh hiệu “Mắt ngọc của đầu rồng”; Tỉnh trưởng Quảng Nam thì mệnh danh đó là “cánh cửa thép” của Đà Nẵng. Trong 2 năm 1969, 1970 ta đã 2 lần tiến công Thượng Đức nhưng không kết quả. Địch càng ra sức củng cố trận địa, dự trữ lương thực, đạn dược dài ngày. Chúng còn kiêu ngạo thách thức rằng: Nước sông Vu Gia chảy ngược thì Việt Cộng mới chiếm được Thượng Đức. Cụm cứ điểm này đối với địch đã trở thành niềm tự hào, chỗ dựa đáng tin cậy của Quân khu 1 Nguỵ, của căn cứ quân sự liên hợp miền Trung bất khả xâm phạm.

Giải phóng và làm chủ khu quận lỵ Thượng Đức ngày càng trở nên bức thiết, có tính chiến dịch và chiến lược. Tiêu diệt lực lượng địch ở đây là xóa bỏ một mắt xích phòng ngự vững chắc, phá toang “cánh cửa thép”, uy hiếp trực tiếp phía Tây Nam Đà Nẵng, giải phóng hơn một vạn dân và một vùng địa bàn rộng lớn. Tại đây, hỏa lực tầm xa của ta có thể uy hiếp sân bay Đà Nẵng và Sở chỉ huy Quân khu 1 Ngụy, tạo một mũi tấn công mạnh và hiểm vào Đà Nẵng khi có thời cơ chiến lược.

Phá “cánh cửa thép”, mở ra thời cơ chiến lược

Trung tướng Nguyễn Ân nhớ lại: Ngay từ đầu năm 1974, Trung tướng Lê Trọng Tấn, Phó Tổng Tham mưu trưởng đã đi thị sát chiến trường miền Nam. Vào thăm Sư đoàn 304, đồng chí đã phân tích tình hình và thông báo sơ bộ nhiệm vụ của Sư đoàn. Theo đó, trong thời gian tới sẽ cùng Quân khu 5, giải phóng một số quận lỵ, để thăm dò phản ứng của Mỹ-Ngụy. Đầu tháng 6, Sư đoàn 304 được tăng cường Trung đoàn 3. Sư đoàn 324 chính thức nhận nhiệm vụ: Phối hợp với quân dân Quảng Đà tiêu diệt chi khu quận lỵ Thượng Đức, giải phóng nhân dân, làm chủ vùng giải phóng. Ngày 6-6-1974 Sở chỉ huy Sư đoàn vào đến bờ Tây sông Bung. Thượng tướng Chu Huy Mân, Tư lệnh Quân khu 5 giao nhiệm vụ cho Sư đoàn: “Chiến dịch Thượng Đức phải thắng cả quân sự và chính trị”

Chuẩn bị cho chiến dịch, bộ đội ta với sự giúp sức của Ban giao vận Quảng Đà đã bí mật mở các con đường đưa vũ khí và lương thực ép sát Thượng Đức. Một số khẩu pháo nặng được đưa xuống thuyền, bè mảng xuôi về cứ điểm. Đêm trước ngày nổ súng, bộ đội và dân công đẩy kéo pháo 85 mm vượt qua bãi lầy và hai dốc lên điểm cao 118 để ngắm bắn trực tiếp vào Thượng Đức.

5 giờ ngày 28-7-1974, pháo binh ta bắt đầu bắn dồn dập vào cụm cứ điểm Thượng Đức. Các lực lượng của Sư đoàn 304; Trung đoàn 3, Sư đoàn 324; Tiểu đoàn 10 địa phương Quảng Đà áp sát mục tiêu, thực hành đột phá. Đến ngày 31-7, Trung đoàn 66 tiếp tục tăng cường lực lượng vào mở cửa nhưng địch chống trả rất dữ dội. Ta bị thương vong nhiều mà hàng rào vào quận lỵ vẫn chưa mở hết được. Trung tướng Phạm Xuân Thệ, nguyên Tham mưu phó Trung đoàn 66 bồi hồi: “Khi mở cửa, đơn vị bị tổn thất khá nặng nề. Một số thương binh nằm ngay trước cửa mở, có anh em hy sinh, người nằm vắt trên hàng rào của địch. Càng đau xót, càng căm thù địch sâu sắc, quyết tâm chiếm bằng được mục tiêu, trả thù cho đồng đội”. Trung tướng Phạm Xuân Thệ khi đó được điều xuống, tăng cường cho đơn vị, trực tiếp làm Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 9, đảm nhiệm hướng thứ yếu của Trung đoàn 66. Ông kể: “Ban đầu trên chỉ cho Tiểu đoàn 9 dùng hỏa lực thu hút địch để Tiểu đoàn 7 và 8 phát triển tiến công nhưng tôi không nghe, đề nghị được đánh. Các anh chỉ huy Trung đoàn nói, lực lượng của Tiểu đoàn 9 ít, đánh sao được. Tôi “đòi” được Đại đội 10 về, để đủ 3 đại đội và hứa với cấp trên: Không hoàn thành nhiệm vụ trên hướng được giao thì không về”.

Do đánh liên tục, lại bị địch phản kích ác liệt, thương vong nhiều nên bộ đội đều rất mệt, lại rất ức vì chưa dứt điểm được Thượng Đức. Bộ Tư lệnh mặt trận quyết định đưa pháo chống tăng loại 76,2 mm và cao xạ 37 mm lên đồi cao, bắn thẳng vào lỗ châu mai địch. Để làm được việc này, huyện Đại Lộc đã huy động 300 dân cùng bộ đội đưa pháo lên điểm cao 500 mét. Dân còn có sáng kiến khai thác cây mây song to như ngón chân cái ở rừng núi Lộc Vĩnh, về làm dây chằng, làm kít, ròng rọc, đốn cây làm đòn khiêng. Đến nửa đêm 5-8-1974, các khẩu pháo đã nằm vào đúng vị trí như kế hoạch sẵn sàng đợi lệnh để dội đạn vào đầu thù. 5 giờ sáng ngày 7-8-1974, các trận địa pháo từ xa của ta bắn vào Tiểu đoàn biệt động quân 79. Khi địch đã lui vào cố thủ trong hầm ngầm, lô cốt, pháo trên đồi hạ tầm và được lệnh bắn thẳng vào các lỗ châu mai của địch. Ngay từ loạt đạn đầu, tên Quận trưởng Nguyễn Quốc Hùng đã bị trúng đạn, thương nặng, sau đó tự sát. Binh lính địch trở nên hỗn loạn, nhiều tên nhào ra sông hòng chạy trốn nhưng lại rơi vào trận địa của Tiểu đoàn 10 Quảng Đà và quân dân Đại Lộc đã đón lõng trước đó. Thiếu tá, Tiểu đoàn trưởng 79 biệt động quân Hà Văn Lầu và quận phó Vũ Trung Tín bị bắt sống. 8 giờ 30 phút ngày 7-8-1974, cờ giải phóng tung bay trên căn cứ “cánh cửa thép” của Mỹ Ngụy, báo hiệu Thượng Đức đã hoàn toàn giải phóng.

Nhận tin Thượng Đức thất thủ, Tống thống Ngụy Nguyễn Văn Thiệu đã bay ra thị sát vì biết Đà Nẵng bị uy hiếp nghiêm trọng. Hắn lệnh cho tướng Dư Quốc Đống, Tư lệnh sư đoàn dù ra Đà Nẵng “tái chiếm Thượng Đức”. Đây là thời cơ lớn để ta tiêu diệt, giam giữ, đánh quỵ át chủ bài, xương sống của quân Ngụy Sài Gòn, tạo điều kiện cho các chiến trường tấn công.

Chiến thắng Thượng Đức đã mở ra thời cơ lớn, là cơ sở để Bộ Chính trị hạ quyết tâm chiến lược. Có một câu chuyện mà đến nay chưa được nhiều người biết đến. Đó là vào thời điểm, khi quân ta vừa làm chủ Thượng Đức và đang giáp chiến với Sư dù của Ngụy thì đồng chí Nguyễn Chánh nhận lệnh của Khu ủy Khu 5 ra Hà Nội báo cáo tình hình, xin ý kiến Trung ương. Ông đã được Bí thư thứ nhất Lê Duẩn mời cơm và hỏi chuyện. Đang ngồi nghe đồng chí Nguyễn Chánh báo cáo chủ lực địch đưa quân tổng dự bị chiến lược ra phản kích và đang bị ta cầm chân, Bí thư thứ nhất Lê Duẩn bỗng đứng dậy, hồ hởi nói: Nè, tôi nói cho các anh biết. Khu 9 đánh giỏi. Các anh đang đánh rất giỏi. Những trận đánh thắng vừa qua ở miền Nam trả lời cho suy nghĩ của tôi ba tháng nay: Giải phóng miền Nam.


Trích trên báo QDND - tác giả Trần Hoàng Tiến

Ai có thông tin cụ thể xibn cho em biết với  :P

THêm 1 ít thông tin nửa về trận Thượng Đức - Tuy nhiên về lực lượng tham chiến của 2 bên em chưa nắm rõ và bối cảnh trận đánh cũng chưa được tường . Mong rằng ai biết xin chỉ cho em ! Trân trọng cảm ơn.

.Phái viên chiến trường ở Thượng Đức
Thứ sáu, 07 Tháng 8 2009 10:06 .Tôi là người Bình Định nhưng duyên nợ nhiều với Quảng Nam. Đó là khi tôi làm Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 17 Tỉnh đội Quảng Nam đầu năm 1954, cùng đơn vị tham gia chiến đấu cho đến khi tập kết ra Bắc năm 1955. Sau khi tốt nghiệp Học viện Quân sự cao cấp Nam Kinh (Trung Quốc), tôi được điều về công tác ở Cục Tác chiến Bộ Tổng Tham mưu (BTTM), làm trợ lý chiến trường chuyên theo dõi chiến trường B, chủ yếu là Quân khu 5 và Tây Nguyên. Gần 20 năm sau, về lại Quảng Nam, tôi gắn bó thêm với xứ Quảng qua trận đánh để đời: Thượng Đức.



 
Đại tá Trương Đức Chữ (ngoài cùng bên phải) và đồng đội năm 1974.

Tháng 5- 1974, tôi vào Khu 5, dự cuộc họp của Thường vụ Khu ủy và Quân khu thông qua kế hoạch hoạt động mùa thu năm này, huy động lực lượng địa phương tấn công đánh phá kế hoạch bình định của địch giành dân, mở rộng vùng giải phóng. Đặt vấn đề và được Tư lệnh Quân khu Chu Huy Mân đồng ý, tôi viết điện ra BTTM đề nghị sử dụng Sư đoàn 304 tiến công tiêu diệt giải phóng chi khu quận lỵ Thượng Đức, tạo bàn đạp trực tiếp uy hiếp căn cứ liên hợp Đà Nẵng, nghiên cứu khả năng đối phó lực lượng cơ động chiến lược quân ngụy và phản ứng của Mỹ. Chiều họp lại, chúng tôi nhận được điện của BTTM đồng ý điều động Sư đoàn 304. Bức điện do đồng chí Lê Trọng Tấn, Phó Tổng tham mưu trưởng ký. Cuộc họp chiều hôm đó bàn thêm về chỉ đạo, chỉ huy và bảo đảm cho hướng chủ yếu Thượng Đức thắng lợi.

Vào Khu 5 và trực tiếp chỉ đạo đánh Thượng Đức nhưng anh Lê Trọng Tấn mới đến Giằng, trên lại có điện gọi anh ra Hà Nội. Trước khi ra về, anh dặn dò cán bộ của BTTM tăng cường vào Khu 5 cần nắm chắc tình hình giúp Bộ chỉ đạo trận này và các trận sau. Lúc này Sư đoàn 304 giằng co với địch rất quyết liệt. Chiều ngày 2-8-1974, chúng tôi đến Sư đoàn 304 gặp mặt đồng chí Hoàng Đan, Phó Tư lệnh Quân đoàn 2 trực tiếp chỉ huy Sư đoàn 304; đồng chí Phạm Đức Nam, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Đà và nhiều đồng chí lãnh đạo địa phương có mặt để huy động lực lượng địa phương giúp đỡ phối hợp với sư đoàn đánh Thượng Đức. Mọi người nghiên cứu kỹ và bàn biện pháp khắc phục cách đánh trước. Tất cả nhất trí cần thêm lực lượng địa phương mở hướng tấn công thu hút địch ở phía nam, nhất thiết phải đưa 2 khẩu pháo nòng dài 85 lên điểm cao 229 tây Thượng Đức ngắm bắn trực tiếp diệt lô cốt mẹ và diệt hỏa điểm địch.

Đêm 6-8, đơn vị triển khai kế hoạch tiến công dứt điểm Thượng Đức. Tôi và đồng chí Chí Trung, Cục Chính trị được phái đến Sở chỉ huy Trung đoàn 66 (Sư đoàn 304) kiểm tra việc bố trí chuẩn bị tiến công. Đến 22 giờ vẫn chưa thấy pháo trên điểm cao. Tôi gọi điện báo cáo về sở chỉ huy Sư đoàn. Các anh ra lệnh: Khi chưa đưa pháo 85 lên điểm cao ngắm bắn trực tiếp thì chưa được tiến công. Quân khu tăng cường cho Sư đoàn 304 một tiểu đoàn đặc công từ hậu phương mới vào trên 400 quân để giúp bộ đội pháo tháo, vác, kéo pháo lên điểm cao. Đến 3 giờ ngày 7-8-1974, pháo mới bố trí xong ở vị trí. Mờ sáng ngày 7 - 8, chuẩn bị xạ giới sẵn sàng bắn. Khi nhìn rõ lô cốt và có lệnh pháo ta tập trung bắn vỡ lô cốt mẹ cố thủ và các lô cốt còn lại; các khẩu phòng không 37 cũng hạ nòng bắn vào lô cốt địch kết hợp với hỏa lực đi cùng yểm hộ bộ binh đồng loạt xung phong. Trận đánh thắng lợi hoàn toàn.

Sư đoàn 304 kiên cường đánh bại các đợt phản công làm cho địch phải bỏ ý định phản công chiếm lại Thượng Đức. Thấy rõ địch không thể làm gì được với Thượng Đức và đã chuyển vào phòng ngự chiến lược, tôi ra Hà Nội báo cáo và đề nghị với trên tiếp tục giữ lực lượng Quân đoàn 2 tiến công tiêu diệt kìm giữ lực lượng tổng dự bị địch ở Đà Nẵng- Huế, bảo đảm cho hướng tiến công chủ yếu năm 1975. Đây cũng là báo cáo và đề nghị cuối cùng của tôi qua 14 năm trợ lý chiến trường B ở Cục Tác chiến BTTM, bởi vì sau đó tôi chuyển công tác.

“Trận Thượng Đức cho phép rút ra nhận định: Quân chủ lực cơ động của ta đã mạnh hơn chủ lực cơ động của ngụy. Một hình thái mới bắt đầu xuất hiện: Địch không còn khả năng chiếm lại các vị trí đã mất, quân ta có đủ khả năng tiến công tiêu diệt địch trong công sự kiên cố, tiêu diệt cụm cứ điểm, chi khu, quận lỵ, giữ được mục tiêu, chiếm đất, giải phóng dân ngay ở vùng giáp ranh”. Nhận định đầy sức thuyết thuyết phục này của Đại tướng Võ Nguyên Giáp liên quan rất lớn đến hạ quyết tâm chiến lược với những trận quyết chiến giành toàn thắng. Chiến thắng Thượng Đức cũng được nhắc đến trong Hội nghị Bộ Chính trị ngày từ 30-9-1974 đến 8-10-1974, như để khẳng định thêm thời cơ của cách mạng Việt Nam.

35 năm đã trôi qua, những người tham gia chỉ huy trận Thượng Đức ngày ấy hầu hết đã thành người thiên cổ, tôi cũng đã bước vào tuổi 84 nhưng ký ức về trận Thượng Đức ngày làm phái viên chiến trường vẫn còn nguyên vẹn trong tôi như ngày nào.


 

Trên một số trang web có nói về sự tổn thất của bên ta là hy sinh 2000 người và bị thương khoảng 5000 - Bên địch chết 500 , 2000 bị thương ! Ý em quên trích dẫn nguồn tin trên - Nó là tin lấy từ nguồn báo của Quảng Nam .

Bác thichcafevn (nghe giống x-cafevn nhỉ  ;D ) chưa nói nguyên nhân bác quan tâm đến trận này.  ::)

TRang web này chỉ nói thuơng vong của ta là <500 ngừơi !

Theo tài liệu lưu hành nội bộ của ta thì trận này ta hi sinh 111 người và bị thương 285 người.

Em xin pót thêm một ít tài liệu liên quan, cái này là thông tin từ phía VNCH !
Lực lượng ta tham chiến gồm có:
•   SĐ324B gồm các Trung Đoàn 29, Trung Đoàn 6 & Trung Đoàn 803 di chuyển từ phía Tây tỉnh Quảng Trị xuống tỉnh Quảng Nam.
•   SĐ304 Điện Biên, Tư lệnh là Trương Công Phê, Chính ủy là Trần Bình chỉ huy trực tiếp trận chiến. gồm 3 Trung Đoàn 66, 24 & 36 vừa tham gia trận đánh chiếm căn cứ Dak Pek ở phía Bắc tỉnh Kontum vào giữa tháng Năm đã bí mật di chuyển vào khu vực Thượng Đức.
•   Trung Đoàn 31 thuộc SĐ2 tăng viện vào lúc cuối trận chiến.
•   2 Tiểu Đoàn bộ đội địa phương Quảng Đà.
•   Một Trung đoàn Pháo và Trung đoàn Chiến Xa.
Lực lượng ta quân tham gia tác chiến chủ yếu ở Thường Đức là Sư Đoàn 304 với Trung Đoàn 66 được tăng cường Trung Đoàn 29 (còn gọi là Trung Đoàn 3) /Sư Đoàn 324, Tiểu Đoàn 1/Lữ Đoàn 219 Công Binh, một đại đội tên lửa A72 (SA-7) và một đại đội tên lửa B72 (AT-3), tất cả từ Quân Đoàn 2 cùng hai tiểu đoàn bộ đội địa phương Quảng Đà. Các đơn vị của Quân Đoàn 2 đã được cơ giới trên con đường chiến lược mới mở Đông Trường Sơn từ thung lũng Ba Lòng (Quảng Trị) xuống. Riêng Trung Đoàn 3/ Sư Đoàn 324 vừa mới được cơ giới từ thung lũng A Shau (Thừa Thiên) xuống tham gia đánh trận Dak Pek, sau đó đã cơ động trở lại Quảng Nam đễ tham gia chiến dịch Thường Đức.
SA-7 và AT-3 đều được gọi là "tên lửa" (hỏa tiển), nhưng công dụng khác nhau. SA-7 là hỏa tiển phòng không, chống máy bay hoặc trực thăng, nhỏ gọn, dài khoảng 1.47 mét với đường kính 70mm nằm trong một ống phóng ngắn có thể bắn từ trên vai. AT-3 được chế tạo để chống thiết giáp (xe tăng, thiết vận xa) hoặc bắn vào các công sự chiến đấu kiên-cố.
Trận Thường Đức do cán bộ Sư Đoàn 304 trực tiếp chỉ huy. Trong cuộc họp chuẩn bị giữa Bộ Chỉ Huy Sư Đoàn 304 với bộ chỉ huy Quân Khu 5, đã có việc trao đổi kinh nghiệm sử dụng pháo bắn thẳng có hiệu lực cao ở Nông Sơn. Tư lịnh Sư Đoàn 304 khẳng định sẽ tiêu diệt Thường Đức với hỏa lực hùng hậu của BộTư Lệnh B5 yểm trợ gồm cấp số trang bị pháo 85 ly và 105 ly gấp đôi của Sư Đoàn 2 lại có thêm súng cối 160 ly có sức công phá lớn, yểm trợ đắc lực cho bộ binh xung phong.
Quân Đoàn 2 tổ chức một bộ phận tiền phương đi cùng với Sư Đoàn 304 do Ðại Tá Hoàng Đan, phó tư lệnh quân đoàn phụ trách.
Với nhiệm vụ tấn công chi khu quận lỵ Thường Đức, thử thách quan trọng đối với Sư Đoàn 304 là việc chuyển vận đưa vũ khí đạn dược vào trận chiến. Hai tổ trinh sát từ hai hướng hoạt động gởi về báo cáo các kế-hoạch mở đường. Sau khi cân nhắc, cán bộ chỉ huy Quân Đoàn 2 và Sư Đoàn 304 quyết định mở đường từ Trào vào bến Hiên. Con đường này ta phải làm mới 45km, còn 21km dựa vào con đường VNCH làm dở dang đã bỏ từ lâu, sửa lại là xe pháo đi được, việc bảo đảm bí mật đưa lực lượng vào chiến dịch cũng tốt hơn. Ngoài việc ghép thuyền chở pháo, và các loại vũ khí cộng quân còn đóng nhiều bè chuối, bè nứa để vận chuyển đạn và gạo vào chiến dịch
Đoạn đường từ bến Hiên vào Thượng Đức dài 17km, phía VNCH thường đưa thám báo ra phục kích, ta chưa thể sửa ngay được. Giai đoạn đầu, ta phải dùng thuyền, bè chở pháo đạn xuôi sông Côn rồi dùng sức người đưa pháo lên chiếm lĩnh trận địa. Quân Đoàn 2  và Sư Đoàn 304 hạ quyết tâm đến ngày 20-7 phải làm xong đường để đưa các lực lượng chính yếu vào đánh chiếm Thường Đức.
Sau hơn một tháng vật lộn với con đường, đêm 17 tháng 7/1974, các xe pháo của ta đã bí mật kéo vào tập trung ở thôn Hiên. Các đại pháo 122 mm của Sư Đoàn 304 được bố trí trong các làng bản không có người ở, vì dân đã bỏ đi từ lâu, nay biến thành rừng. Cối 160 mm vào tới vị trí an toàn cách căn cứ Thượng Đức 3 km. Bộ đội và dân công lại đưa pháo 85 mm vượt qua một bãi sình lầy lên điểm cao 118 để bắn trực tiếp vào Thượng Đức.
Bộ Chỉ Huy Sư Đoàn 304 đặt tại phía Đông Nam núi Hà Sống, tại đây có thể quan sát rõ bộ binh xung phong lên Thượng Đức. Sư Đoàn 304 chia thành ba mũi tiến công vào Thượng Đức: Trung Đoàn 66 với Tiểu Đoàn 7,8 và 9 tấn công vào các vị trí VNCH ở trung tâm chi khu quận lỵ , bộ đội địa phương, dân quân du kích tấn công vào các thôn xung quanh quận lỵ, Trung Đoàn 29 của Sư Đoàn 324 chiếm lỉnh các cao điểm ngăn chận viện binh ở vòng ngoài dọc theo phía Bắc LTL 4.

Lực lượng địch:
•   Tiểu Đoàn 79 Biệt Động Quân Biên Phòng.
•   Hai Đại Đội Địa Phương Quân.
•   Một Đại Đội Cảnh Sát Dã Chiến.
•   Một Trung Đội Viễn Thám.
•   16 Trung Đội Nghĩa Quân.
•   LĐ1 ND do Trung Tá Nguyễn Văn Đỉnh làm Lữ Đoàn Trưởng gồm 3 Tiểu Ðoàn 1,8,9 ND và TÐ1PBND
* Tiểu Ðoàn 1 Nhảy Dù, Thiếu Tá Ngô Tùng Châu làm Tiểu Đoàn Trưởng
* Tiểu Ðoàn 8 Nhảy Dù , Thiếu Tá Nguyễn Quang Vân làm Tiểu Đoàn Trưởng
* Tiểu Ðoàn 9 Nhảy Dù, Thiếu Tá Nguyển Văn Nhỏ làm Tiểu Đoàn Trưởng
* Tiểu Ðoàn 1 Pháo Binh Nhảy Dù , Thiếu Tá Nguyễn Văn Nghi làm Tiểu Đoàn Trưởng.
•   LĐ3ND do Trung Tá Lê Văn Phát làm Lữ Đoàn Trưởng gồm 3 Tiểu Ðoàn 2,3,6 ND và TÐ3PBND
* Tiểu Ðoàn 2 Nhảy Dù, Thiếu Tá Trần Công Hạnh làm Tiểu Đoàn Trưởng
* Tiểu Ðoàn 3 Nhảy Dù, Thiếu Tá Võ Thanh Đồng làm Tiểu Đoàn Trưởng
* Tiểu Ðoàn 6 Nhảy Dù, Thiếu Tá Nguyển Hửu Thành làm Tiểu Đoàn Trưởng
* Tiểu Ðoàn 2 Pháo Binh Nhảy Dù Thiếu Tá Nguyển Văn Thông làm Tiểu Đoàn Trưởng
Em có sửa lại một số chi tiết, thuật ngữ cho phù hợp với nội quy, nhưng chung quy đây là thong tin của VNCH . Em ko tin lắm nhưng cũng là tham khảo . Các anh , chú Bác có thể post them cho em với . Cảm ơn !

Đoạn này là mãi về sau, khi sư dù VNCH định tái chiếm Thượng Đức.

Thượng Đức gồm 2 giai đoạn: đánh chiếm và đánh phản kích. Sách báo phía ta thường tập trung nhiều vào giai đoạn 1 vì có bài học chủ quan của e66/f304, còn phía bên kia thì tập trung nhiều vào giai đoạn 2 vì liên quan đến "chiến tích" của sư dù. Trên này có bác Caodiem1062 là cựu binh Thượng Đức đấy.

Trận Thượng Đức này em có nghe đọc trên mục đọc truyện đem khuya của đài tiengnoivietnam. tài liệu viết em ko tỉm ra. có in thành sách kô các bác nhỉ

Năm 1974, trước những thắng lợi liên tiếp của quân và dân ta trên chiến trường Tây Nguyên, nhất là sau khi một số cứ điểm của địch ở Đức Phú, Ya Sup, Đắk Pét bị tiêu diệt, mở ra khả năng mới về đánh tiêu diệt lớn của ta. Thực hiện kế hoạch tác chiến chiến lược của Bộ Tổng Tư lệnh, Bộ tư lệnh Quân khu 5 tiến hành mở chiến dịch Nông Sơn-Thượng Đức trên địa bàn hai tỉnh Quảng Nam và Quảng Đà nhằm tiêu diệt một bộ phận sinh lúc và phương tiện chiến tranh của địch, giải phóng đất đai, mở rộng vùng giải phóng, đánh bại một bước kế hoạch "Bình định lấn chiếm" của chúng, hỗ trợ quần chúng đấu tranh, nôi dậy giành quyền làm chủ, làm chuyển biến so sánh lực lượng và thế trận có lợi thực hiện nhiệm vụ chiến lược trong hai năm 1975-1976.

Nhiệm vụ tiêu diệt địch phòng ngự ở quận lỵ Thượng Đức giao cho Sư đoàn 304 (thiếu Trung đoàn bộ binh 9), được tăng cường Trung đoàn bộ binh 3 Sư đoàn 324 Quân khu 5, một số đơn vị binh chủng chiến đấu và bảo đảm của Quân đoàn 2.

Do chủ quan, chuẩn bị chiến trường chưa chu đáo, nắm địch và địa hình thiếu cụ thể, tỷ mỷ; chọn hướng mũi tiến công, tổ chức bố trí binh hỏa lực chưa phù hợp; chỉ huy chiến đấu của cán bộ các cấp lúng túng, không chế áp được hỏa lực mạnh của dịch để chi viện cho bộ binh mở cửa, đánh chiếm các mục tiêu bên trong cứ điểm, nên trận đánh phải kéo dài nhiều ngày, quân số và vũ khí bị thiệt hại nhiều; Sư đoàn phải thay đổi củng cố bố trí đội hình, đổi phương pháp tiến công, xây dựng quyết tâm chiến đấu, điều chỉnh lại lúc lượng binh hỏa lực... Sau gần 10 ngày chiến đấu, qua ba đợt tiến công ta mới giành được thắng lợi, đánh chiếm được quận lỵ Thượng Đức.


I. Tình hình chung

1. Khu vực Thượng Đức

Quận lỵ Thượng Đức, nay là thôn Hà Tân, xã Đại Lãnh, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam, cách thành phố Đà Nẵng 40km về phía Tây. Địa hình hiểm trở, ba mặt là núi cao, nhiều vách đứng. Phía Bắc có dãy Tiên Sơn, An Điềm, điểm cao 776 kéo dài tới điểm cao 1062. Phía Nam cách khoảng I,5km là dãy núi Hữu Trinh cao 848m. Phía Đông và Đông Bắc cách khoảng 4km là dãy núi Ba Khe, chạy sát ra sông Vu Gia, chia cắt Thượng Đức thành khu vực độc lập. Hướng Tây có dãy núi Hà Tân và Khe Ba thoải dần về phía Đông.

Đường số 4 chạy từ Hòa Phát qua Hiếu Đức, Thượng Đức đến bến Hiên. Đường số 14 chạy từ Thượng Đức qua cầu Hội Khánh đến bến Giàng. Mặt đường đoạn Hòa Phát đến Hiếu Đức rộng 4-6m; mặt đường từ Hiếu Đức đến Thượng Đức rộng 4m, nhiều đoạn bị hỏng nặng, chỉ còn vệt đường mòn, cây cỏ mọc dày. Đoạn này có nhiều cầu nhỏ qua các khe suối, đa số là bê tông nhưng đã bị hỏng.

Phía Nam Thượng Đức có sông Cái (có đoạn gọi là sông Thạch Mỹ, có đoạn gọi sông Vu Gia) rộng trên 200m. Phía Bắc và Đông Bắc có sông Côn rộng 60-80m. Cầu Hà Tân bắc qua sông Côn, nối hến khu trung tâm quận lỵ sang sân bay Đại An. Hai con sông này vào khoảng tháng 5 và tháng 6 nước cạn, nhiều đoạn có thể lội qua được.

Trận đánh diễn ra khi có nhưng trận mưa đầu mùa, trời nhiều mây, nước sông lên cao, đường sá sụt lở, ảnh hưởng đến cơ động binh hỏa lực.

Nhân dân khu vực B Đại Lộc là vùng giải phóng cũ, sau Hiệp định Pa ri, địch lấn chiếm, nhưng các cơ sở của ta vẫn còn tiếp tục hoạt động. Riêng quận lỵ Thượng Đức có  nhiều thành phần, đảng phái, tôn giáo khác nhau hoạt động, cơ sở của ta còn yếu, địch tập trung kìm kẹp, o ép mạnh. Nhưng cơ bản nhân dân vẫn giữ vững mềm tin với Đảng, với cách mạng, cơ sở của ta vẫn bám trụ và phát triển. Đội vũ trang công tác từng bước bám dân, bám đất từng bước hoạt động có hiệu quả.

2. Tình hình địch

Sau khi Hiệp định Pa ri về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam được ký kết, quân Mỹ và quân đồng minh phải rút khỏi miền Nam Việt Nam, nhưng chúng vẫn nuôi hy vọng chiến lược "Việt Nam hoá chiến tranh" thắng lợi bằng sức mạnh của gần một triệu quân ngụy được nuôi dưỡng bằng vũ khí trang bị và đô la Mỹ.

Trên địa bàn quân khu 5, quân ngụy đã huy động hầu hết các lực lượng tham gia vào càn quét, lấn chiếm, kìm kẹp dân chúng. Trong năm 1973, địch lấn chiếm nhiều vùng mới được giải phóng cũng như các lõm làm chủ của ta từ trước ở đồng bằng. Chúng đóng thêm hơn 400 đồn bốt, củng cố các cụm cứ điểm quận lỵ, chi khu quân sự, tăng cường hệ thống kìm kẹp bên trong với những thủ đoạn hết sức thâm độc và tàn bạo. Ở 3 tỉnh phía Nam quân khu I- quân đoàn I (ngụy), có sư đoàn 2 và sư đoàn 3, các liên đoàn biệt động quân 11, 12 và 14 với 27 tiểu đoàn; 44 đại đội bảo an, 560 trung đội dân vệ. Riêng tỉnh Quảng Đà (Quảng Nam và Đà Nẵng) có 5 tiểu đoàn chủ lực, 1 tiểu đoàn biên phòng 79 và tiểu đoàn 21 biệt động quân; 10 tiểu đoàn và 16 đại đội bảo an; 4 đại đội cảnh sát; 1 chi  đoàn thiết giáp (24 xe); 4 tiểu đoàn pháo binh (72 khẩu); 3 không đoàn máy bay chiến thuật gồm 96 máy bay chiến đấu; 6 phi đoàn máy bay trực thăng 192 chiếc.

Với lực lượng trên, khi tác chiến xảy ra địch còn có thể huy động cơ động chiến đấu từ 30-40 khẩu pháo, 1 -2 chi đoàn thiết giáp chi viện trực tiếp và 30-40 lần chiếc máy bay đánh phá trong ngày.

Khi bị tiến công mạnh, địch có thể sử dụng lực lượng chủ lực quy mô từ trung đoàn đến sư đoàn ứng cứu giải toả. Khi bị đánh thiệt hại nặng, chúng chuyển sang lập phòng tuyến ngăn chặn, dùng phi pháo sát thương, tiêu hao, có điều kiện chuyển sang phản kích đánh chiếm lại vùng đã mất. Đặc biệt nếu Thượng Đức bị mất, địch có thể điều từng trung đoàn đến sư đoàn thuộc lực lượng dự bị chiến lược từ Trị - Thiên vào giải toả.

Thượng Đức, một quận lỵ quan trọng án ngữ phía Tây thành phố Đà Nẵng, được địch tổ chức phòng thủ rất kiên cố cơ quan chỉ huy, trung tâm thông tin và các kho tàng dự trữ đều nằm sâu dưới lòng đất. Vào các năm 1968, 1969, 1970 ta đã nhiều lần tiến đánh Thượng Đức nhưng đều không thành công. Sau mỗi lần bị ta tiến công, địch lại tăng cường hệ thống phòng ngự kiên cố, vững chắc hơn.

Chúng từng huênh hoang tuyên bố. "Bao giờ nước sông Vu Gia chảy ngược thì Việt cộng mới lấy được Thượng Đức".

Từ sau Hiệp định Pari được ký kết, Thượng Đức trở thành nơi xuất phát các cuộc hành quân của địch, lấn chiếm các vùng giải phóng ở Quảng Nam - Đà Nẵng, gây nhiều tội ác với đồng bào ta.

Chiếm giữ Thượng Đức có tiểu đoàn 79 biệt động biên phòng (thiếu một đại đội). tiểu đoàn bảo an 148 và đại đội bảo an 704, một trung đội pháo binh l05mm, một đại đội cảnh sát dã chiến, 21 trung đội dân vệ, 3 toán phòng vệ dân sự (toàn bộ quân địch có khoảng trên 800). Có 3 ban hội đồng cua 3 xã Lộc Bình, Lộc Vĩnh và Lộc Ninh (trong đó có nhiều tên ác ôn khét tiếng chưa bị trừng trị). Hỏa lực của địch có: 2 khẩu pháo 105mm, 2 khẩu cối 106,7mm, 5 khẩu ĐKZ-57mm, 2 khẩu cối 81mm, 7 khẩu cối 60mm.

Thượng Đức được chia làm 3 khu:

Khu chính: gồm sở chỉ huy và một đại đội của tiểu đoàn 79; 2 khẩu pháo 105mm, 2 khẩu cối 106, 7mm, 2 khẩu cối 81mm, 3 khẩu đại liên và một sân bay trực thăng.

Khu biệt dộng: do một đại đội biệt động đóng giữ.

Khu quận ly là khu hành chính của Thượng Đức.

Ngoài lực lượng trên còn có đại đội biệt động biên phòng đóng ở chợ Hà Tân, đại đội bảo an 704 ở Đông Phước 2 và 17 trung đội dân vệ đóng ở các tiền đồn A, B, C.

Tại đây, địch bố trí thành từng cụm cứ điểm liên hoàn, trung tâm cụm là cứ điểm Thượng Đức nồi liền với hậu phương địch về phía Đông.

Hệ thống công sự vật cản được xây dựng vững chắc, xen kẽ với các ấp chiến lược. Ba khu ở trung tâm căn cứ có 105 lô cốt hỏa điểm các loại, một hầm ngầm. Mỗi vị trí tiền tiêu có từ 5 - 10 lô cốt, trong đó có một số bằng bê tông, còn lại bằng gỗ, đất. Xung quanh khu trung tâm có 7 hàng rào các loại (bùng nhùng, đơn, vướng chân...) rộng 60-200m.

Bên trong cứ điểm còn có các hàng rào thép gai để ngăn cách giữa các phân khu với nhau.

Lực lượng địch có liên quan: Sư đoàn 3 chủ lực ngụy, liên đoàn biệt động biên phòng 14, thiết đoàn số 11; lực lượng pháo binh có 4 tiểu đoàn, gồm 72 khẩu từ l05mm- l55mm; lực lượng không quân trong quân khu 1 có 4 phi đoàn với 96 máy bay chiến đấu. Mỗi ngày địch có thể sử dụng 30-40 lần chiếc đánh phá quanh khu vực Thượng Đức. Để chủ động bảo vệ Thượng Đức, địch thường xuyên tung thám báo biệt kích đi sâu vào các điểm cao xung quanh; dùng gián điệp, mật vụ trà trộn với dân để thăm dò phát hiện, ngăn chặn ta từ xa. Ngoài ra chúng còn sử dụng các trung đội dân vệ của các ấp đi phục kích ta bên ngoài căn cứ.

Khi bị ta tiến công, nếu bị uy hiếp mạnh địch đưa một số quân ra các ấp xung quanh cứ điểm vừa tăng cường lực lượng cho các ấp vừa ngăn chặn ta từ ngoài vào. Trong căn cứ, địch dựa vào hệ thống công sự vững chắc, các hỏa điểm ngầm để chống đỡ, cố thủ, chờ chi viện. Khi có nguy cơ bị tiêu diệt, địch có thể tăng viện từ một đại đội đến một tiểu đoàn kết hợp với xe tăng, pháo binh và không quân chi viện.

Nhìn chung ở khu vực quận lỵ Thượng Đức, địch có quân đông, tổ chức kìm kẹp nhân dân ta chặt chẽ; trong căn cứ và các ấp xung quanh có hệ thống công sự, vật cản kiên cố, phức tạp; lại được sự chi viện bằng hỏa lực cửa không quân ở sân bay Đà Nẵng, pháo binh ở các trận địa quanh Thượng Đức. Tuy nhiên, cứ điểm Thượng Đức nằm dưới thung lũng thấp, kẹp giữa ngã ba sông, các vị trì tương đối biệt lập do địa hình tự nhiên dễ bị chia cắt.

 Ba hướng xung quanh là núi cao, thuận lợi cho ta triển khai hỏa lực bắn thẳng. Căn cứ Thượng Đức lại nằm sâu trong vùng giải phóng của ta nên dễ bị ta bao vây, chia cắt.

3. Tình hình ta

Sau thắng lợi to lớn tại Hội nghị Pa ri, cách mạng nước ta chuyển sang một giai đoạn mới. Nhân dân ta ở miền Nam nói chung và Khu 5 nói riêng vừa đấu tranh buộc địch phải thi hành Hiệp định, vừa phải chiến đấu để đánh bại các biện pháp "tràn ngập lãnh thổ" của chúng.

Quán triệt sâu sắc Nghị quyết 21 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng và Nghị quyết 03 của Quân ủy Trung ương: "Tiếp tục dùng chiến tranh cách mạng để đánh bại chiến tranh phản cách mạng, trước mắt là thực hiện nhiệm vụ trọng tâm đánh bại bình định, lấn chiếm của địch, giành dân, giành quyền làm chủ phát triển thực lực ta".

Đầu năm 1974, Thường vụ Khu ủy và Quân khu ủy Quân khu 5 quyết định mở đợt hoạt động quân sự lớn trên địa bàn nhằm tiêu diệt các cứ điểm địch còn chốt lại trong các khu căn cứ, đánh bại một bước kế hoạch "bình định, lấn chiếm" của địch, mở rộng vùng giải phóng, tạo thế cho quần chúng nhân dân đẩy mạnh đấu tranh chính trị gây rối loạn trong hậu phương địch, nhất là ở các đô thị.

Xuân-hè 1974, lực lượng chủ lực của Quân khu 5 và lực lượng vũ trang địa phương cùng nhân dân các tỉnh ven biển tiến công nổi dậy tiêu diệt và bức rút trên 300 cứ điểm lớn nhỏ, giải phóng Đức Phú (Quảng Đà) và giải phóng thêm hơn 6.000 dân.

Tiếp đến mùa Thu 1974, Quân khu 5 tập trung lực lượng mở đợt hoạt động lớn: tiến công tiêu diệt một số cụm cứ điểm, chi khu quân sự, phá vỡ từng mảng hệ thống phòng ngự cơ bản của địch ở vùng giáp ranh, đồng bằng, hoàn chỉnh vùng căn cứ rừng núi phía Bắc Quân khu, hỗ trợ lực lượng vũ trang địa phương cùng quần chúng tiến công và nổi dậy. Khu vực tác chiến chủ yếu của chủ lực là vùng Nông Sơn-Thượng Đức; khu vực tác chiến chủ yếu cua lực lượng vũ trang địa phương là vùng A, H, Điện Bàn, Tuy Phước, Quế Sơn.

Chiến dịch Nông Sơn-Thượng Đức do Bộ tư lệnh Quân khu 5 trực tiếp chỉ huy, các đồng chí Phan Hàm - Cục phó Cục Tác chiến và Nguyễn Kim Hùng - Cục phó Cục Quân báo được Bộ Tổng tham mưu cử làm phái viên của Bộ bên cạnh Bộ từ lệnh chiến dịch; đồng chí Hoàng Đan - Phó tư lệnh Quân đoàn 2 đùợe tăng cường chỉ huy với Sư đoàn 304 trong trận Thượng Đức, nhằm thực hiện thắng lợi nhiệm vụ diệt gọn quân địch tại chỗ, thu hút, giam chân và tiêu diệt một bộ phận lực lượng cơ động chiến lược của chúng.

Giải phóng, bảo đảm đời sống cho hơn 10.000 dân, đập tan chính quyền cơ sở và tề điệp ác ôn, giữ vững vùng giải phóng, đánh bại quân địch đến giải toả, tạo điều kiện thuận lợi cho chiến dịch tiến công tổng hợp của Quân khu phát triển và giành được thắng lợi.

Để hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ, chiến dịch thực hiện phương châm: Kết hợp giữa tiến công quân sự và nổi dậy của quần chúng. Hiệp đồng chặt chẽ ba thứ quân, vây chặt, đánh mạnh, dứt điểm trong thời gian ngắn.

Phát huy cao độ uy lực của vũ khí trang bị hiện có, đánh tập trung hiệp đồng binh chủng với quy mô nhỏ và vừa. Đánh địch trong công sự bảo đảm chắc thắng, diệt gọn, chủ động kéo lực lượng địch ứng cứu giải tỏa đường bộ, tiêu diệt từng tiểu đoàn, đại đội địch; kết hợp tiêu diệt địch với giành dân.

Đánh giá cẩn trọng lực lượng địch, lực lượng ta, thuận lợi, khó khăn của chiến trường, Bộ tư lệnh Quân khu chia chiến dịch làm 3 đợt: Đợt một, từ 17 tháng 7 đến 23 tháng 7 năm 1974, sử dụng Sư đoàn 2 và hoạt động phối hợp của Quảng Nam, Quảng Đà, tiêu diệt địch, giải phóng Nông Sơn-Trung Phước. Đợt hai, từ 24 tháng 7 đến 8 tháng 8 năm 1974, sử dụng Sư đoàn 304 tiêu diệt địch, giải phóng Thượng Đức; sử dụng Sư đoàn 2 đánh địch tiếp ứng giải tỏa ở khu vực An Hoà; sử dụng Trung đoàn 38 đánh địch mở rộng tuyến phòng ngự ở Tây Nam Quế Sơn và các điểm cao ở khu vực tác chiến tập trung của Quảng Đà, Quảng Nam. Đợt ba, từ 9 tháng 8 đến 25 tháng 8 năm 1974, phát triển tiến công, tiêu diệt một số mục tiêu quan trọng để hoàn thành nhiệm vụ, kết thúc chiến dịch.

Nhằm thúc hiện thắng lợi nhiệm vụ chiến dịch trên hướng Thượng Đức, Bộ tư lệnh Quân khu 5 quyết định thành lập Bộ chỉ huy thống nhất, thành phần gồm Bộ tư lệnh Sư đoàn 304, Phó chủ tịch tỉnh Quảng Đà (đồng chí Sáu Nam) và Chỉ huy phó quân sự tỉnh quảng Đà (đồng chí Nguyễn Bá Phước).

Ngày 6 tháng 6 năm 1974, tại Sở chỉ huy Sư đoàn 304 ở kilômét 282 cầu Bung) trên trục đường 14, đồng chí Chu Huy Mân - Tư lệnh Quân khu 5 giao nhiệm vụ cụ thể: "Sư đoàn 304 (trực tiệp tham gia đánh Thượng Đức là Trung đoàn bộ binh 66 và Trung đoàn pháo binh 68) mang mật danh Đoàn 711, được tăng cường Trung đoàn bộ binh 3 của Sư đoàn 324 thuộc Quân đoàn  và  tiểu đoàn bộ đội dịa phương tỉnh Quảng Đà cùng một số đơn vị chiến đấu và bảo dám chiến đấu khác, dám nhiệm tiên công tiêu diệt toàn bộ quân địch trong khu vực Thượng Đức (từ cầu Chìm trở lên), phối hợp với địa phương, diệt và bắt gọn lực lượng địch; giải phóng nhân dân trong khu vục Thượng Đức, đánh bại quân giải toả, thu hút kìm giữ quân cơ dộng ngay tại khu chiến, tạo điều kiện cho địa phương đánh phá kế hoạch của địch, giành dân, bảo vệ dân, mở rộng và khôi phục lại vùng địch đã lấn chiếm ở đồng bằng, sẵn sàng phát triển sang vùng B Đại Lộc. Sau khi hoàn thành nhiệm vụ chiến dịch, phối hợp với địa phương tác chiến bảo vệ vùng giải phóng".

Lực lượng tác chiến trên hướng Thượng Đức có: Sư đoàn 304 (thiếu Trung đoàn bộ binh 9) do Sư đoàn trưởng Lê Công Phê, Bí thư Đảng ủy - Chính ủy Sư đoàn Trần Bình, Sư đoàn phó Nguyễn ân chỉ huy, Trung đoàn bộ binh 3 Sư đoàn 324, 2 tiểu đoàn công binh của Lữ đoàn 219, Trung đoàn pháo binh 68 (trong đó có 1 tiểu đoàn pháo phòng không 37mm) Quân đoàn 2; 1 tiểu đoàn đặc công, 1 đại đội tên lửa vác vai A72, 1 đại đội hỏa tiễn B72 Quân khu 5; Tiểu đoàn bộ binh 1, Tiểu đoàn bộ binh 10 lực lượng vũ trang tỉnh Quảng Đà. Tổng số các lực lượng gồm 11 tiểu đoàn bộ binh, 1 trung đoàn pháo binh, 1 đại đội B72, 1 tiểu đoàn pháo phòng không 37mm, 1 đại đội tên lửa vác vai A72, 2 tiểu đoàn công binh và một số đơn vị bảo đảm chiến đấu khác.

Các đơn vị trên đều có nhiều kinh nghiệm trong chiến đấu, kể cả đánh địch trong công sự và ngoài công sự, trong tác chiến độc lập cũng như hiệp đồng binh chủng. Trước trận đánh, bộ đội Sư đoàn 304 đã được huấn luyện thêm một năm, trình độ lãnh đạo, chỉ huy, chiến thuật, kỹ thuật của cán bộ và bộ đội đã được nâng cao ở cấp Tiểu đoàn; đồng thời được tổng kết rút kinh nghiệm sâu sắc sau chiến dịch Quảng Trị năm 1972. Trung đoàn bộ binh 3 Sư đoàn 324 đã tham gia chiến dịch Đắk Pét (trung tuần tháng 5 năm 1974), có nhiều kinh nghiệm chiến đấu trên chiến trường Tây Nguyên.

Cùng tác chiến với Sư đoàn 304 trên hướng Nông Sơn- Trung Phước và vùng B Đại Lộc có Sư đoàn bộ binh 2 Quân khu 5, Trung đoàn bộ binh 38 và một số tiểu đoàn bộ binh, pháo binh của tỉnh Quảng Đà, Quang Nam.

Chọn thời cơ mở chiến dịch khi tình hình chung trên chiến trường miền Nam cũng như tình hình trên chiến trường Quân khu 5 đã có những chuyển biến rõ rệt; thế và lực của ta đã mạnh hơn, thế và lực của địch đã và đang ngày càng suy yếu. Khu vực Thượng Đức nằm trong địa bàn chiến dịch tiến công tổng hợp của Quân khu 5 theo một kế hoạch thống nhất, có sự kết hợp chặt chẽ giữa lực lượng chủ lực và lực lượng vũ trang địa phương trên phạm vi toàn địa bàn, buộc địch phải bị động phân tán đối phó.

Quân số, trang bị các đơn vị tham gia tác chiến được bổ sung tương đối đủ (mỗi tiểu đoàn bộ binh của Sư đoàn 304 trên 400 quân, của tỉnh Quảng Đà có 150-240 quân). Cán bộ chỉ huy, cơ quan có kinh nghiệm, bộ đội có tinh thần chiến đấu cao.

Cùng với những thuận lợi, khi mở chiến dịch ta cũng còn không ít khó khăn:

- Đối với Sư đoàn 304 đây là chiến trường mới, lực lượng tham gia chiến dịch gồm nhiều đơn vị, khối lượng công việc chuẩn bị nhiều, thời gian ngắn, vừa phải khẩn trương tổ chức thiết bị chiến trường theo yêu cầu tác chiến hiệp đồng binh chủng, đánh liên tục dài ngày, vừa phải khắc phục sửa chừa 124km đường xe cơ giới, làm mới hàng chục kilômét đường cơ động kéo pháo, 300 cầu ngầm, vừa phải vận chuyển hàng ngàn tấn đạn dược, phương tiện kỹ thuật, lương thực, thuốc men cùng chuẩn bị sơ tán hơn một vạn dân. Một số cán bộ mới được đề bạt, trình độ tổ chức chỉ huy so với yêu cầu còn nhiều hạn chế. Sau năm 1973, tư tưởng "hòa bình" phần nào còn tác động, ảnh hưởng đến một số cán bộ, chiến sĩ.

Căn cứ vào tình hình đặc điểm về địch, những khó khàn và thuận lợi của ta; căn cứ vào nhiệm vụ Bộ tư lệnh chiến dịch giao cho, Đảng ùy-bộ chỉ huy thống nhất quyết định một số vấn đề lớn của trận đánh:

Về tư tương chỉ đạo: Đánh mạnh, đánh chắc, đánh nhanh diệt gọn. Tích cực tạo thời cơ, bao vây chặt, liên tục tiến công tiêu hao, tiêu diệt từng bộ phận, đánh bại phản kích, phá tề, giải phóng dân, làm tan rã toàn bộ quân địch, giành thắng lợi cả về quân sự và chính trị.

Về cách đánh: Tiêu diệt các tiền đồn vòng ngoài, sau đó nhanh chóng tiêu diệt các mục tiêu chủ yếu. Kết hợp với tiến công quân sự, với nôi dậy diệt tề, phá thế kìm kẹp của địch, đưa nhân dân ra khu an toàn của lực lượng vũ  trang và nhân dân địa phương theo kế hoạch thống nhất của lãnh đạo, chính quyền địa phương. Khi chiến đấu tạo thế, diệt tiền đồn A, B, Ba Khe. Tập trung ưu thế lực lượng nhanh chóng bao vây công kích mục tiêu chủ yếu, thực hiện triệt phá tiến tới tiêu diệt toàn bộ quân địch trong căn cứ Thượng Đức. Khi đánh địch ứng cứu giải toả, vận dụng linh hoạt các thủ đoạn, hình thức chiến thuật, đưa địch vào khu vực dự kiến, liên tục bao vây tiến công, tiêu hao, tiêu diệt từng bộ phận quân địch. Khi địch phản kích thất bại, nhanh chóng tổ chức lực lượng chuyển sang tiến công theo hướng đã định.

Mục tiêu tiên công chủ yếu là tiểu đoàn biệt động biên phòng và khu cảnh sát trong căn cứ trung tâm Thượng Đức

Hướng tiến công chủ yếu, từ hướng Tây-Tây Bắc vào căn cứ.

Hướng tiên công thứ yếu, từ hướng Tây-Tây Nam.

Nhiệm vụ các đơn vị: Trung đoàn bộ binh 66 Sư đoàn 304 được tăng cường một đại đội B72 thiếu), một trung đội A72 của Quân khu 5, một đại đội súng máy phòng không 12,7mm có nhiệm vụ tiến công mục tiêu chủ yếu, tiêu diệt căn cứ chi khu quận lỵ Thượng Đức.

Nhiệm vụ cụ thể. Tiểu đoàn 7 đảm nhiệm tiến công trên hướng chủ yếu, từ Tây Bắc đánh thẳng vào khu vực tiểu đoàn 79 biệt động (tiền đồn A). Tiểu đoàn 9 đảm nhiệm tiến công trên hướng thứ. yếu, tử hướng Tây Nam đánh vào khu vực bảo an (tiền đồn B). Tiểu đoàn 8 làm lực lượng dự bị của Trung đoàn.

 Sau khi hoàn thành nhiệm vụ để một đại đội ở lại chốt giữ khu vực đã chiếm, đồng thời cùng địa phương truy quét tàn quân địch. Đưa một tiểu đoàn bộ binh và một bộ phận hỏa lực sang Nam sông Vu Gia bố trí ở khu vực điểm cao 265 sẵn sàng đánh địch ứng cứu giải toả. Bộ phận còn lại chuyển về An Điềm đợi lệnh.

Trung đoàn bộ binh 3 Sư đoàn 324 được tăng cường một trung đội B72, một trung đội A72, là lực lượng đánh viện binh địch. Dùng Tiểu đoàn 8 làm nhiệm vụ tiêu diệt địch ở Ba Khe, bao vây Hà Sống. Đại đội công binh bố trí vật cản trên sông Vu Gia, hình thành chốt chặn chiến dịch vững chắc ở Ba Khe, chốt giữ điểm cao 126, đánh địch rút chạy từ Thượng Đức ra và đánh địch phản kích từ hướng Đà Nẵng lên tiếp ứng.

Tiểu đoàn bộ binh 10 bộ đội địa phương Quảng Đà bao vây diệt địch ở Gò Cấm, thôn 12, 13, 14, 15... sẵn sàng đánh địch ứng cứu giải toả.

Tiểu đoàn bộ binh 1 bộ đội địa phương Quảng Đà bao vây, tiêu diệt địch ở đồi Mồ Côi, Lục Nam, Đông Phước, phối hợp với du kích dùng diệt ác ôn, tàn binh địch từ phía Đông cầu Hà Tân đến hết thôn 15, phong tỏa ngã ba sông (Ba Bến), bức địch ở Mỹ Hòa không cho chúng thoát chạy, đưa dân về tuyến sau.

Trung đoàn pháo binh 68 (thiếu): Tổ chức thành cụm pháo binh gồm: Tiểu đoàn 10 lựu pháo 122mm (thiếu một đại đội), Đại đội cối 160mm 1 khẩu), Đại đội cối 120mm chiếm lĩnh trận địa theo dọc đường 4 từ cầu Hội Khánh đến Khe Cao. Tiểu đoàn pháo 85mm 6 khẩu) bố trí ở  Hoàng Phước Bắc, có nhiệm vụ chi viện cho Trung đoàn bộ binh 66 tiến công tiêu diệt quân địch ở Thượng Đức. Sau khi hoàn thành nhiệm vụ di chuyển lên Đức Đồng, Ngọc Kinh, chi viện cho các lực lượng đánh địch phản kích, tái lấn chiếm. Tổ chức kiềm chế pháo binh địch ở khu vực Núi Đất và các trận địa cơ động của địch, sẵn sàng chi viện cho các đơn vị phát triển chiến đấu.

Tiểu don pháo cao xạ 37mm: Bố trí bảo vệ cụm pháo, đại đội A72 và súng máy 12,7mm bố trí ở khu vực Tràng Chổi, có nhiệm vụ đánh máy bay bảo vệ trận địa pháo, bảo vệ Sở chỉ huy; sẵn sàng đánh địch đổ bộ đường không.

Nhiệm vụ của các lực lượng chính trị và dân quân, du kích: Dưới sự lãnh đạo và chỉ huy thống nhất của Đảng ủy, chính quyền địa phương theo kế hoạch thống nhất, khi bắt đầu nổ súng tiến công thì các đội công tác cùng dân quân du kích các xã, các ấp phát động quần chúng nhân dân nổi dậy vây bắt, diệt tề trừ gian, truy quét tàn quân, sau đó cử một bộ phận đưa dân sơ tán ra khu an toàn.

Để hoàn thành nhiệm vụ tác chiến, Tham mưu trưởng tiến hành hiệp đồng và chỉ thị bảo dảrn cho trận đánh:

24 giờ ngày 26 tháng 7 năm 1974 (N-4), các trung đoàn bộ binh 66, 3, Trung đoàn pháo binh 68 (thiếu) chuyển tới Nam Thạch Mỹ.

Ngày 27 tháng 7 năm 1974 (N-3), Trung đoàn bộ binh 66 tổ chức một bộ phận vào vị trí tập kết chiến đấu ở Tây Nam điểm cao 296, lực lượng còn lại vận chuyển đạn.

Trung đoàn bộ binh 3 tổ chức một bộ phận vào chốt giữ ở  Tây Ba Khe. Trung đoàn pháo binh 68 (thiếu) vào trận địa ở Tây Nam cầu Khe Hoá.

Ngày 28 tháng 7 năm 1974 (N-2), các trung đoàn bộ binh 66, 3 vào vị trí chiến đấu, làm công sự và tiếp tục vận chuyển, hỏa lực chiếm lĩnh trận địa trước 17 giờ 00. Trung đoàn pháo binh 68 xây dựng trận địa và vận chuyển đạn pháo, đạn cao xạ vào trận địa. Công binh sửa xong đường 14 từ Thạch Mỹ đến Khe Hoá và đường 4 từ Trao đến Bến Hiên. Tiểu đoàn bộ binh 10 và Tiểu đoàn bộ binh 1 bộ đội địa phương chiếm lĩnh vị trí tập kết. Thông tin, quân y triển khai xong. Sở chỉ huy Sư đoàn 304 bắt đầu làm việc từ 05 giờ ngày 29 tháng 7 năm 1974.

Giai đoạn nổsúng tiên công:

Ngày 29 tháng 7 năm 1974 (N-1), cối 160mm, cối 120mm của Trung đoàn bộ binh 66, 3 bắn vào tiền đồn A, B, Ba Khe, kiềm chế pháo binh địch ở Hà Sống. Chậm nhất 24 giờ Trung đoàn bộ binh 66 phải chiếm được tiền đồn A, B; Trung đoàn bộ binh 3 phải chiếm được Ba Khe. Các lực lượng còn lại vào vị trì chiếm lĩnh, hoàn thành công sự trận địa, hình thành thế bao vây, sẵn sàng nổ súng tiến công Thượng Đức.

Ngày 30 tháng 7 năm 1974 (N), từ 06 giờ đến 07 giờ, pháo binh bắn phá hoại vào các mục tiêu trước tiền duyên chi viện trực tiếp cho các bộ phận mở cửa, kiềm chế các trận địa pháo địch và phá hoại một số mục tiêu trong căn cứ Thượng Đức. Từ 07 giờ đến 08 giờ bắn đợt cuối, Trung đoàn bộ binh 3, Tiểu đoàn bộ binh 10, Tiểu đoàn bộ binh 1  bộ đội địa phương dùng hỏa lực uy hiếp địch ở Hà Sống, cầu Hà Tân và Lục Nam.

Giai đoạn phát triển chiến đấu: Từ 08 giờ đến 08 giờ 30, xung phong và phát triển chiến đấu bên trong, tiêu diệt quân địch ở mục tiêu chủ yếu.

Sở chỉ huy Sư đoàn ở Đông Bắc điểm cao 630.

Giai đoạn làm chủ chiến trường: Tổ chức chốt giữ mục tiêu đã chiếm, thu dọn chiến trường, đề phòng phi pháo địch, sơ tán nhân dân ra khỏi khu vực mới giải phóng.

Một số công tác bảo đảm chính:

Trinh sát nắm địch: Sự đoàn tổ chức trinh sát chung trên thực địa và giao nhiệm vụ cho từng đơn vị tham gia trận đánh. Tiếp đó, từng Trung đoàn tự tổ chức, làm kế hoạch báo cáo với Sư đoàn trưởng trước ngày đi trinh sát. Sau khi trinh sát về một ngày phải báo cáo kết quả cụ thể. Quá trình trinh sát phải thực hiện được "mắt thấy, tai nghe, tay sờ, chân đến", phải nắm chắc địch, địa hình và tình hình nhân dân. Từng cấp phải dự kiến được đầy đủ, cụ thể các nội dung của kế hoạch chiến đấu. Quá trình trinh sát phải bảo đảm an toàn, bí mật tuyệt đối. Tổ chức cảnh giới, xoá dấu vết chu đáo không mang tài liệu, bản đồ đã tác nghiệp. Nếu gặp dân mà bị lộ thì giữ họ lại. Nếu gặp địch thì vòng tránh, bị lộ thì tìm cách bắt gọn hoặc tiêu diệt. Có kế hoạch bảo vệ chặt chẽ không để địch bắt người của ta, không trực tiếp liên hệ, tìm hiểu bất kỳ thành phần nào khi chưa được sự đồng ý của cấp trên.

Bảo đảm cơ động: Trước tiên phải tập trung bộ binh và công binh bảo đảm đường cơ động cho pháo binh, cao xạ, vận chuyển đạn dược, lương thực... cả trên sông và trên bộ để kịp thời bảo đảm vật chất đúng quy định. Cụ thể: Đường cơ động cho pháo 85mm và cao xạ từ nông trường Quyết Thắng (Trao) đến Bến Hiên, khoảng gần 10km phải khẩn trương làm mới, hoàn thành trước ngày N-10. Khi bắt đầu nổ súng tiến công phải sửa tiếp đoạn tử Bến Hiên lên An Điềm vào sát căn cứ Thượng Đức để cơ động pháo binh, pháo cao xạ. Sửa chữa đoạn đường 14 từ Thạch Mỹ đến Khe Hoá bảo đảm cho Trung đoàn pháo binh 68 chiếm lĩnh trận địa, hoàn thành trước ngày N-11.

Đường sông, đoạn từ Bến Hiên đến Đức Tân bảo đảm cơ động bằng thuyền chở pháo 85mm, đạn dược, lương thực...  Đường cơ động của bộ binh, do các đơn vị tận dụng sửa chữa đường cũ, đồng thời tích cực triển khai làm đường mới ngắn nhất.

Trong thời gian triển khai bảo đảm đường cơ động phải tuyệt đối giữ bí mật, đề phòng biệt kích, thám báo và phi pháo địch.

Bảo đảm hậu cần, kỹ thuật:

Đạn trên vai chiến sĩ bảo đảm cơ số: 100 viên khẩu với súng CKC, 150 viên khẩu với sững AK, 500 viên khẩu với  súng trung liên, 500 viên khẩu với súng máy phòng không 12,7mm, 30 viên khẩu với súng cối 160mm, cối 120mm.

Ngoài ra, phải bảo đảm đủ lượng đạn lót sẵn ở các đơn vị theo quy định của trên.

Gạo, thực phẩm bảo đảm đủ 13 ngày ăn trong đó có 3 ngày ăn bằng lương khô.

Mỗi chiến sĩ có 2 băng cá nhân; túi thuốc y tá, y sĩ của đại đội và tiểu đoàn bảo đảm đủ thuốc cho 10- 15 thương binh qua tuyến. Từng đơn vị có đủ võng, bạt đòn khiêng cáng thương binh, tử sĩ theo quy định.

Ngày 25 tháng 7 năm 1974, các đơn vị bảo đảm 100% hệ số kỹ thuật cho xe pháo, vũ khí trang bị sẵn sàng bước vào chiến đấu. Đạn vận chuyển bảo đảm đồng bộ lô liều, nguyên hòm. Súng đạn để lại trận địa phải có công sự, ngụy trang chu đáo, bố trí phân tán, tiện sử dụng.

Bảo đảm phòng hoá: Đài quan sát bảo đảm cho Sở chỉ huy bố trí ở điểm cao 630.

Các đơn vị từ đại đội trở lên đều bố trí đài quan sát kiêm nhiệm.

Tận dụng khí tài phòng độc chế sẵn mặt nạ M04-TK, K65...), số còn thiếu các đơn vị làm thêm khí tài ứng dụng, ưu tiên bảo đảm 100% khí tài chế sẵn cho các đơn vị phía trước, đơn vị làm nhiệm vụ trên hướng chủ yếu..

Trong chiến đấu hết sức giữ gìn khí tài của ta và tận dụng khí tài lấy được của địch để trang bị cho mình.

Vũ khí trang bị, lương thực thực phẩm, nguồn nước ăn uống... trong từng khu vực của đơn vị phải có kế hoạch phòng hoá, phòng cháy cụ thể.

 Khi phát hiện địch có hiện tượng hoặc sử dụng vũ khí hoá học phải kịp thời báo cáo lên cấp trên và thông báo, báo động cho mọi người biết đề phòng và có biện pháp tiêu độc cấp cứu.

Trong giai đoạn chiến đấu, Sở chỉ huy chung ở điểm cao 630.

II. Diễn biến chiến đấu và kết quả

1. Chuẩn bị chiến đấu, hành quân chiếm lĩnh trận địa

Từ ngày 03 đến ngày 20 tháng 6 năm 1974, các đơn vị tham gia trận đánh hành quân vào vị trí tập kết ở khu vực Bắc và Nam sông Bung.

Từ ngày 15 tháng 6 đến ngày 17 tháng 7 năm 197 Sư đoàn hoàn thành việc tu sửa đường 14 đoạn từ Thạch Mỹ đến Khe Hóa, đường 4 từ Trao đến Bến Hiên (đoạn Trao- Bến Hiên dài 45km, làm hết 550.000 ngày công, 25 tấn thuốc nổ TNT; đường cũ Bến Hiên - Thượng Đức dài 16km, do địch thường xuyên đi lại lùng sục, nên khi nổ súng mới sửa tiếp).

Ngày 17 tháng 7 năm 1974, Sư đoàn bắt đầu vận chuyển lương thực, đạn, pháo 85mm, cồl 1 60mm bằng thuyền bè xuôi theo sông, từ Bến Hiên vào vị trí chiếm lĩnh trận địa.

Ngày 20 tháng 7, hoàn thành mọi công tác chuẩn bị chiến đấu đến cấp tiểu đoàn.

Ngày 23 tháng 7, Sư đoàn báo cáo quyết tâm chiến đấu với Bộ tư lệnh Quân khu 5: Đánh dứt điểm, tiêu diệt và  bắt gọn quân đồn trú trong khu vực Thượng Đức, cùng địa  phương diệt lực lượng kìm kẹp, giải phóng dân, đưa dân ra  vùng giải phóng; với phương châm: "vây chặt, đánh mạnh", "dứt điểm trong thời gian ngắn" l-2 ngày), nổ súng đúng ngày 29 tháng 7 năm 1974.

Đến lúc này, địch đã chú ý tăng cường các hoạt động biệt kích, thám báo, sử dụng máy bay trinh sát thăm dò hòng phát hiện lực lượng ta. Để bảo đảm bí mật, trong các ngày từ 25 đến 28 tháng 7, ta đưa một đại đội bộ binh của Tiểu đoàn 8 Trung đoàn 66 và một bộ phận của Trung đoàn 3 Sư đoàn 324 cùng địa phương bám lên phía trước, bắt 83 người, trong đó có dân vệ, biệt kích ngụy trà trộn với dân thăm dò tin tức, nắm tình hình ta, nhưng tình hình chung vẫn giữ được bí mật, an toàn.

Trên hướng Sư đoàn bộ binh 2 Quân khu 5, ngày 24 tháng 7 Sư đoàn sử dụng Trung đoàn 1 và Trung đoàn 3 (thiếu) thực hiện chiến thuật "vận động tiến công bao vây liên tục" tiêu diệt 2 tiểu đoàn của trung đoàn 2 ngụy trên dãy điểm cao nam An Hoà.

5 giờ 20 phút ngày 29 tháng 7, Sư đoàn 2 sử dụng tiếp Trung đoàn bộ binh 36 (thiếu) tiến công tiêu diệt tiểu đoàn 21 ngụy ở Dương Côi, Kỳ Mỹ, Văn Chỉ... hỗ trợ cho Sư đoàn 304 tiến công Thượng Đức, nhưng lực lượng của ta không diệt gọn được đại đội nào của địch, đến 19 giờ cùng ngày được lệnh rút quân.

Trên hướng Thượng Đức, ngày 26 và 27 tháng 7, các đơn vị tham gia chiến đấu vào vị trí chiếm lĩnh khu vực tập kết đúng kế hoạch.

18 giờ ngày 27 tháng 7, Trung đoàn pháo binh 68; hành quân chiếm lĩnh trận địa.

19 giờ ngày 28 tháng 7, các tiểu đoàn 7 và 8 Trung đoàn 66 hành quân vào chiếm lĩnh vị trí xuất phát tiến công. Đến 24 giờ cùng ngày, do trời sáng, địa hình trống trải, địch đi tuần tra nhiều nên Tiểu đoàn 7 trên hướng chủ yếu phải giảm tốc độ hành quân (lúc này đội hình Tiểu đoàn cách vị trí triển khai 1km, tiểu đoàn trưởng Kim cho bộ đội dừng lại, điều chỉnh đội hình và nhích dần lên. Hai khẩu pháo 85mm ở Nam sông Côn kéo bằng tay đã đưa được vào trận địa, hai khẩu ở hướng Bắc sông cũng chiếm lĩnh xong, riêng còn một khẩu từ An Điềm được chuyển bằng thuyền đến lúc 04 giờ 30 ngày 28 tháng 7, mới đưa được vào trận địa.

04 giờ ngày 29 tháng 7, Sư đoàn nhận được báo cáo của Trung đoàn trưởng Trung đoàn 66: Tiểu đoàn 7 chưa vào tới vị trí xuất phát tiến công, Tiểu đoàn 9 đang liên kết bộ phá rào FR; Trung đoàn chưa nắm được các đại đội bộ binh 5 và 10, đề nghị lui thời gian nổ súng để nắm lại bộ đội.

Sư đoàn trưởng Lê Công Phê đồng ý với đề nghị của Trung đoàn 66 và lệnh cho Trung đoàn: "Phải hết sức khẩn trương làm mọi công tác chuẩn bị, nắm chắc bộ đội để đúng 5 giờ nổ súng được".


2. Nổ súng tiến công Đợt tiên công thứ nhất (29.7.1974), đánh chiếm các cứ điểm ngoại vi Thượng Đức.

05 giờ 01 phút ngày 29 tháng 7, hỏa lực bắt đầu bắn. Đại đội 1 Tiểu đoàn 7 chưa liên kết xong bộ phá rào FR, Đại đội 2 cũng chưa vào tới vị trí triển khai, Đại đội 3 đi lạc đường, tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 7 không nắm được bộ đội. Trong khi đó, Tiểu đoàn 9 điểm hỏa bộ phá rào FR nhưng không nổ. Trung đoàn không nắm được các đại đội 5 và 10.

Sư đoàn lệnh cho Trung đoàn 66 dùng bộc phá mở cửa liên tục.

05 giờ 20 ngày 29 tháng 7, pháo binh địch từ Hà Sống bắn vào điểm cao 296. Đến 5 giờ 46, trên hai hướng tiền đồn A và B, ta đã mở xong cửa mở, bộ đội đang phát triển vào bên trong. 6 giờ 20, Tiểu đoàn 7 và Tiểu đoàn 9 đánh chiếm xong tiền đồn A và B, một số địch bị tiêu diệt, số còn lại bỏ chạy vào chi khu. Quân địch ở đông tiền đồn 2 và tây Trúc Hà cũng bỏ chạy về Trúc Hà. Đại đội 1 Tiểu đoàn 7 để lại một tiểu đội chốt giữ tiền đồn A, còn lại di chuyển đội hình về Tây Trúc Hà làm lực lượng dự bị cho Tiểu đoàn. Tiểu đoàn đưa 2 khẩu ĐKZ lên Đông tiền đồn A, 2 khẩu 12,7mm lên Tây tiền đồn A và 1 khẩu lên Đông tiền đồn  bắn chi viện cho bộ đội mở cửa đánh vào chi khu quận lỵ Thượng Đức.

Đại đội 9 Tiểu đoàn 9 để lại một tiểu đội chốt giữ tiền đồn B, lực lượng còn lại lui về làm đội dự bị cho Tiểu đoàn.

Sử dụng 2 khẩu ĐKZ và 2 khẩu 12,7mm lên tiền đồn B để chi viện cho bộ binh mở cửa mở đánh vào chi khu.

Sau khi điều chỉnh xong lực lượng, 6 giờ 30 ngày 29 tháng 7, Sư đoàn lệnh cho Trung đoàn 66 đưa Đại đội 11 vào mở cửa tiến công khu bảo an A3), Tiểu đoàn 7 nhanh  chóng nắm lại Đại đội 3 và tổ chức cho Đại đội 2 khẩn trương vận động vào mở cửa. Tiểu đoàn 8 chuẩn bị cho Đại đội 7 sẵn sàng cơ động.

7 giờ ngày 29 tháng 7, Đại đội 2 Tiểu đoàn 7 cơ động đến Đông Bắc Trúc Hà thì hỏa lực của địch ở Trúc Hà, trong chi khu và chợ Hà Tân bắn mạnh vào đội hình, làm thương vong một số, không tiến lên được, phải triển khai tại chỗ làm công sự, ngăn chặn địch tiến công. Một tiểu đội chặn địch từ phía Tây Trúc Hà đến 8 giờ tiểu đội rút về phía sau.

Chỉ huy Tiểu đoàn 7 quan sát thấy phía Bắc chi khu hỏa lực của địch bắn ít nên đề nghị và được Trung đoàn chấp nhận cho Đại đội 2 vào mở cửa. Đại đội 2 đưa một trung đội mở cửa vào trước còn đội hình vào sau. 8 giờ đại đội tiến đến Bắc Gò Chuối bị hỏa lực của địch trong chi khu, Trúc Hà và chợ Hà Tân bắn mạnh vào đội hình, nên không phát triển được Trung đội 8 Đại đội 3 ở phía Bắc chi khu thấy ta bắn pháo, các nơi khác nổ súng cũng đề nghị Tiểu đoàn cho  đánh nhưng vì lực lượng ít, lại triển khai ngoài cánh đồng trống trải nên không đánh được. Tiểu đoàn vẫn chưa nắm được lực lượng còn lại của Đại đội 3.

6 giờ 40 ngày 29 tháng 7, Trung đoàn 66 lệnh cho Tiểu đoàn 7 phải di chuyển vị trí chỉ huy lên phía trước để nắm và tổ chức cho Đại đội 1 và Đại đội 2 mở cửa đánh chiếm đầu cầu Đại đội 1 1 Tiểu đoàn 9 mở cửa thuận lợi, đến 07 giờ 15 phút đã mở được 3 hàng rào. Địch trong khu A3 và tiền đồn C tập trung bắn mạnh vào các vị trí cửa mở của ta.

Pháo binh địch ở Hà Sống bắn vào tiền đồn B làm cho một  trung đội mở cửa của ta bị thương vong, phải tạm dừng.

Đại đội 11 tiếp tục đưa Trung đội 8 lên mở cửa. 7 giờ 45, Trung đội 8 bắt đầu mở cửa. Sau khi mở xong hàng rào thứ 5 thì bị hỏa lực bắn mạnh, máy bay A37 ném bom vào cửa mở, bộ đội thương vong nặng, Đại đội 11 phải tạm dừng.

Hướng Nam sông Vu Gia, Đại đội 5 Tiểu đoàn 8 đánh chiếm và tiêu diệt toàn bộ quân địch ở xóm Mới, sau đó chốt giữ khu vực này. 7 giờ, Đại đội 3 tiêu diệt gọn địch ở đồi Mồ Côi, súng máy phòng không tập trung bắn máy bay OV-LO, L.19 và A.37 đến trinh sát và đánh phá các trận địa pháo và đội hình tiến công của ta.

6 giờ 47, tiểu đoàn trưởng tiểu đoàn biệt động 79 biên phòng của địch báo cáo với liên đoàn 14: "... cứ điểm bị pháo kích, công sự bị hư hỏng nặng, nhiều khả năng không giữ nổi". 7 giờ 23, liên đoàn 14 lệnh cho tiểu đoàn 79: "chỉ để lại một đại đội giữ căn cứ, còn toàn bộ lực lượng rút ra ngoài".

7 giờ 45, tiểu đoàn 79 đã đưa một đại đội ra phía Đông, một đại đội ra phía Nam, một đại đội ra phía Tây, trong căn cứ chỉ còn một đại đội cùng chỉ huy tiểu đoàn 79.

8 giờ ngày 29 tháng 7, Thường vụ Đảng ủy Sư đoàn họp và nhận định: Lực lượng địch ở khu ngoại vi như tiền đồn A, B, Ba Khe, Gò Cấm, đồi Mồ Côi và các thôn từ 12 đến 1 5 đã bị tiêu diệt, nhưng ta chưa đánh được mục tiêu chủ yếu. Lực lượng địch còn đông nhưng nằm trong thế bị bao vây chặt và đang hoang mang. Hệ thống công sự, vật cản hầu như chưa bị phá hủy nên chúng còn ngoan cố chống cự. Các đơn vị của ta đánh vòng ngoài đã hoàn thành nhiệm vụ, đang hình thành thế bao vây chi khu  Thượng Đức. Tuy nhiên, lực lượng đột kích chính chưa phát triển được vào bên trong trung tâm (mới mở được 5 hàng rào trên hướng thứ yếu). Nguyên nhân chưa đột phá được không phải do địch quá mạnh mà do công tác tổ chức chỉ huy hiệp đồng của ta chưa tốt mặt khác do sử dụng đạn lãng phí và để mất mát nhiều, nên việc bảo đảm rất khó khăn, kế hoạch dứt điểm trong ngày chưa thực hiện được Quyết tâm của Sư đoàn là xốc lại đội hình, tổ chúc lại lực lượng tiếp tục đột phá vào mục tiêu chủ yếu, trong ngày 29 tháng 7 phải hoàn thành nhiệm vụ tiêu diệt địch ở Thượng Đức.

Từ quyết tâm trên Sư đoàn lệnh cho các đơn vị: Trung đoàn bộ binh 66 nắm lại bộ đội, điều chỉnh lực lượng; đưa chỉ huy và hỏa lực lên trước hiệp đồng thật chặt chẽ, tiếp tục mở cửa, đột kích nhanh vào mục tiêu chủ yếu.

Đồng thời chuẩn bị lực lượng sẵn sàng nếu buổi chiều không dứt điểm thì đến tối đưa Tiểu đoàn 8 vào chiến đấu trên hướng Tiểu đoàn 7.

Tiểu đoàn 1 và Tiểu đoàn bộ binh 10 bộ đội địa phương lùng sục tiêu diệt gọn quân địch còn lại. Đưa lực lượng áp sát Hà Tân, nổ súng áp đảo, phân tán sự đối phó của địch trong căn cứ Thượng Đức.

Trung đoàn 3 Sư đoàn 324, dùng hỏa lực tiếp tục kiềm chế pháo binh địch ở Hà Sống, Núi Đất. Tăng cường củng cố công sự ở các chốt, cho bộ đội sẵn sàng cơ động đánh địch phản kích hoặc rút chạy...

Trung đoàn pháo binh 68, đưa ngay đại diện pháo binh cùng thông tin, trinh sát lên trực tiếp các chỉ huy sở Tiểu  đoàn 7 và Tiểu đoàn 9 để hiệp đồng từng mục tiêu. Thời gian hiệp đồng và sử dụng pháo cụ thể: Tử 8 giờ đến 13 giờ ngày 29 tháng 7, pháo 85mm bắn 80 viên tập trung vào hai hướng cửa mở, tiêu diệt các lô cốt đầu cầu Lựu pháo 1 22mm bắn 300 viên tập trung vào mục tiêu 1A và 3A, chi viện cho bộ binh mở cửa.

13 giờ đến 14 giờ, pháo 85mm tiếp tục bắn 75 viên hiệu chỉnh từng viên vào các lô cốt hai bên cửa mở và khu tầng 2 lô cốt Súng KZ, B41, 12,7mm tập trung kiềm chế và tiêu diệt các lô cốt đầu cầu, chi viện cho bộ binh xung phong. Lựu pháo 122mm bắn tiếp 200 viên vào quận lỵ và Đông Nam chi khu. Khi bộ binh bắt đầu mở cửa, Đại đội bộ binh  Tiểu đoàn 8 và Tiểu đoàn 10 bộ đội địa phương áp sát Hà Tân.

Trên hướng Trung đoàn 66, 8 giờ 30 ngày 29 tháng 7, địch tập trung hỏa lực từ Trúc Hà, Hà Tân cùng với phi pháo đánh mạnh vào hai hướng tiến công cửa Tiểu đoàn 7 và Tiểu đoàn 9. Tiểu đoàn 7 chưa nắm được Đại đội bộ binh 1 và Đại đội bộ binh 3. Khi Đại đội bộ binh 2 vận động lên bị pháo binh bắn trúng đội hình, buộc phải dừng lại. Đại đội 1  Tiểu đoàn 9 bị pháo bắn gây thương vong lớn không tiến lên được. Lượng đạn của hai tiểu đoàn tiêu thụ gần hết. Trung đoàn đang tổ chức cho các tiểu đoàn 7 và 9 điều chỉnh lực lượng tiếp tục lên mở cửa mở.

Lúc này, Sư đoàn lệnh cho Trung đoàn 66 đưa ngay vị trí chỉ huy Tiểu đoàn 7 lên sát hàng rào, nắm và tổ chức lại bộ đội, chỉ huy các đại đội 1 và 3 nhanh chóng lên mở cửa. Tiểu đoàn 9 tiếp tục lên mở cửa. Mọi kế hoạch phải tổ chức khẩn trương, thận trọng từng bước chặt chẽ, nắm chắc và đưa hỏa lực lên sát phía trước để chi viện cho bộ binh.

Cử cán bộ tác chiến của Trung đoàn xuống Tiểu đoàn 7 đôn đốc thực hiện. Tổ chức thu nhặt các loại đạn, bộc phá chuyển lên phía trước cho bộ đội.

9 giờ 10 phút ngày 29 tháng 7, Tiểu đoàn 7 di chuyển vị trí chỉ huy lên Bắc Trúc Hà, điều chỉnh lại hỏa lực, đưa ĐKZ lên Bắc Gò Chuối; đồng thời đưa Đại đội 2 vào mở cửa. Trung đội mở cửa của Đại đội 2 đến Bắc Gò Chuối liền bị hỏa lực địch ở Trúc Hà và Hà Tân bắn chặn quyết liệt, bộ đội không lên được.

Đến 12 giờ, Tiểu đoàn 7 cho Đại đội 2 quay ra để củng cố và tổ chức chiến đấu lại, nhưng do địa hình trống trải, địch bắn mạnh, Đại đội 2 đã bỏ toàn bộ bộc phá và bộ phá rào FR lại trận địa. 15 giờ, Đại đội 2 mới ra tới vị trí quy định. 13 giờ 30, Đại đội 3 (thiếu Trung đội 8 do đi lạc) mới tìm thấy Tiểu đoàn, triển khai ở Đông Nam Hoàng Phước Bắc.

Trên hướng thứ yếu, Đại đội 11 Tiểu đoàn 9 tiếp tục mở cửa, nhưng bị hỏa lực bên trong cứ điểm và phi pháo bắn chặn, lực lượng ta bị thương vong nặng, buộc phải chất lại Đến 10 giờ, Đại đội 11 còn 5 người, Đại đội 7 còn 7 người chiến đấu được.

13 giờ 30, Sư đoàn nhận báo cáo của Trung đoàn 66: Tiểu đoàn 7 không nắm được Đại đội 1, Đại đội 2 bị kẹt ngoài cánh đồng chưa ra được, Đại đội 3 mới nắm được hai trung đội, địch ở Trúc Hà trà trộn lẫn với dân, dùng hỏa lực gây nhiều thương vong cho Tiểu đoàn 7.

Sư đoàn trưởng lệnh cho Trung đoàn 66 tổ chức ngay một trung đội tiêu diệt địch ở Trúc Hà để mở đường cho quân ta vận động vào Thượng Đức.

Theo kế hoạch, 14 giờ bộ binh ta bắt đầu xung phong, nhưng do tình hình diễn biến phức tạp, Trung đoàn trưởng Trung đoàn 66 đề nghị Sư đoàn cho lui lại đến 16 giờ (nhưng thực tế đến 17 giờ mới bắt đầu nổ súng được).

Đúng 17 giờ, pháo 85mm bắn hai phát đạn diệt khẩu 12,7mm trong thôn Trúc Hà, hỏa lực bắn chế áp trong thời gian 5 phút. Đến 17 giờ 05, một trung đội của Đại đội 2 xung phong từ hướng Bắc vào, đến 1 7 giờ 20 chiếm được thôn Trúc Hà. Tiểu đoàn lệnh cho Đại đội 2 lên chiếm bàn đạp để tiến công tiếp. 18 giờ, trung đội mở cửa của Đại đội 1 triển khai xong ở dọc đường Nam Trúc Hà. Khi Đại đội 1 lên mở được một hàng rào, địch phát hiện được chúng tập trung đánh ngăn chặn, máy bay A-37 đến ném bom vào cửa mở và thôn Trúc Hà. Bom rơi trúng đội hình Đại đội 1, bộc phá bị hủy hoàn toàn, trung đội trưởng trung đội mở cửa hy sinh. Tiểu đoàn lập tức điều trung đội của Đại đội 2 lên mở cửa. 19 giờ 15, Đại đội 2 triển khai hỏa lực và nhận bàn giao cửa mở của Đại đội 1 xong. Tiểu đoàn cho Đại đội 1 lui về phía sau củng cố. Đội hình còn lại của Đại đội 2 tiếp tục di chuyển lên Trúc Hà. 19 giờ 40, Đại đội 2 mở xong hàng rào thứ hai, sau 20 phút mới mở tiếp được hàng rào thứ ba. Địch điên cuồng đánh phá vào cửa mở. Trung đội mở cửa bị thương vong nặng. Đồng chí Điềm - đại đội trưởng Đại đội 2 cùng một chiến sĩ lao lên mở tiếp, nhưng hỏa lực địch bắn mạnh, cả hai đồng chí hy sinh. Đồng chí Ninh - đại đội phó tiếp tục chỉ huy mở cửa, nhưng bị máy bay  AC. 130 bắn trúng đội hình, thêm một số nửa thương vong, đồng chí Ninh bị thương nặng. Bộc phá hết, Đại đội 2 gặp nhiều khó khăn. Vị trí chỉ huy Tiểu đoàn 7 di chuyển lên sát cửa mở, nhưng tới Trúc Hà bị pháo binh và máy bay AC.130 đánh chặn, bị thương vong một số phải quay lại chỗ cũ.

2 1 giờ 20, tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 7 lệnh cho đại đội trưởng Đại đội 3 trực tiếp chỉ huy một tiểu đội lên mở cửa.

Đến 22 giờ, đại đội trưởng Đại đội 3 lên tới vị trí mở cửa, nhưng bộ đội đi phía sau bị pháo bắn chặn trúng đội hình, đại đội trưởng chờ không thấy bộ đội lên phải quay lại tìm, dọc đường lại bị thương tiếp. 2 giờ 30, tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 7 lệnh cho trợ lý tác chiến tiểu đoàn cùng đồng chí đại đội phó Đại đội 3 tiếp tục đưa một tiểu đội lên mở cửa, nhưng chưa vào tới cửa rnở cũng bị pháo bắn trúng đội hình, làm hai đồng chí bị hy sinh và ba đồng chí bị thương, phải quay lại.

Trước khó khăn đó, Trung đoàn 66 tăng cường cho Tiểu đoàn 7 Trung đội 9 của Đại đội 7 Tiểu đoàn 8, gồm 16 người, có 11 bộc phá dự bị cho mở cửa, triển khai cạnh Sở chỉ huy Tiểu đoàn 7. Đến 23 giờ, Tiểu đoàn đưa Trung đội 9 dự bị vào mở cửa, nhưng khi vận động đến Trúc Hà bị máy bay AC.130 bắn vào đội hình làm thương vong 8 người, còn lại 8 người chạy tán loạn, sau đó 4 đồng chí ở lại giải quyết hậu quả.

Trung đoàn báo cáo lên Sư đoàn tình hình trên, được Sư đoàn đồng ý cho Tiểu đoàn 7 tạm dừng tiến công, tiếp tục làm công tác chính sách.

 Trên hướng của Trung đoàn 3 Sư đoàn 324, trong ngày đã hoàn thành nhiệm vụ tiêu diệt địch ở Ba Khe, dùng hỏa lực kiềm chế pháo địch ở Hà Sống, Núi Đất. Các lực lượng chốt chặn tăng cường công sự trận địa. Đại đội 5 Tiểu đoàn 8 vây địch ở Hà Sống (từ 9 giờ đến 18 giờ OO), có khoảng một đại đội địch tử Hà Nha tổ chức tiến công vào trận địa 3 lần.

Đến 20 giờ, lợi dụng lúc trời tối, địch bất ngờ tiến công từ phía sau, ta bị thương vong một số, đội hình tản mát, từng bộ phận tự động rút khỏi trận địa chạy về Lộc Phước.

Tiểu đoàn 1 bộ đội địa phương sau khi tiêu diệt địch ở  gò Mồ Côi, được lệnh tiếp tục chốt, giữ vững vị trí chiếm được.

Tiểu đoàn 10 địa phương Quảng Đà và 2 đại đội huyện Đại Lộc, sau khi diệt địch ở gò Cấm, Đức Đồng đã cùng đội công tác lùng sục diệt, bắt ác ôn và chốt giữ tại chỗ.

Ngày 29 tháng 7 năm 1974, ta kết thúc đợt tiến công đánh chiếm các mục tiêu vòng ngoài.

2. Đợt thứ hai (ngày 31. 7. 1974), đánh chiếm chi khu quận ly Thượng Đức.

Sau đợt tiến công lần thứ nhất không thành công, được sự chỉ đạo của Quân khu 5 và Quân đoàn 2, 8 giờ ngày 30 tháng 7 năm 1974, Bộ tư lệnh Sư đoàn 304 họp quyết định:

Ngày 30 tháng 7 năm 1974, các đơn vị tạm dừng tiến công địch, tiếp tục củng cố lực lượng, xây dựng trận địa, giữ vững khu vực đã chiếm.

Tiếp tục tổ chức tiến công Thượng Đức, dứt điểm vào ngày 31 tháng 7. Mục tiêu và hướng tiến công không thay  đổi. Tập trung mở 2 cửa vào hướng Tây Bắc chi khu và Tây đồn bảo an. Hướng chủ yếu đột kích vào sở chỉ huy tiểu đoàn 79 biệt động biên phòng và chi khu. Hướng thứ yếu đánh chiếm đồn bảo an. Ngay trong đêm 30 tháng 7, đưa đại đội pháo cao xạ 37mm vào bắn thẳng. Đưa thêm 4 khẩu pháo 8mm ở An Điềm vào chiến đấu. Sử dụng toàn bộ pháo 122mm và pháo 85mm chi viện cho tiến công. Các loại hỏa lực thay nhau bắn, phá hoại và kiềm chế cho bộ binh làm công sự, không cho địch phục hồi.

Sư đoàn quy định các mốc thời gian chính:

- 1 giờ ngày 31 tháng 7 hoàn thành công sự trận địa.

- Từ 1 giờ đến 2 giờ, bắn pháo và mở cửa.

- 2 giờ, bộ đội xung phong.

Đảm bảo cho trận đánh thắng lợi, Sư đoàn tăng cường chỉ huy và cơ quan xuống Trung đoàn 66: Tham mưu trưởng Sư đoàn Lê Đắc Long và một số sĩ quan tham mưu, hậu cần Sư toàn xuống Trung đoàn 66 cùng với Chính ủy Trung đoàn Trần Quang Quyết chỉ huy trận đánh; Trung đoàn phố Nguyễn Sơn Văn xuống trực tiếp chỉ huy Tiểu đoàn 8.

Do Tiểu đoàn 7 trên hướng chủ yếu liên tục bị địch dùng phi pháo đánh vào đội hình, bộ đội bị thương vong nặng nên Sư đoàn quyết định cho Tiểu đoàn 7 rút ra củng cố, đưa Tiểu đoàn 8 vào thay. Tiểu đoàn 9 mặc dù cũng bị thương vong nhiều, Trung đoàn trưởng Quý đi với Tiểu đoàn 9 cũng bị thương, nhưng còn khả năng chiến đấu được, nên Sư đoàn quyết định để Tiểu đoàn 9 tiếp tục tiến công trên hướng thứ yếu.

 20 giờ ngày 30 tháng 7, tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 8 (đồng chí Hướng) và đại đội trưởng Đại đội 7 nhận bàn giao xong, tiến hành trinh sát cửa mở. 23 giờ, đại đội trưởng quay về tổ chức cho bộ đội vào chiếm lĩnh. Cùng thời gian này, Sư đoàn triển khai xong đường dây hữu tuyến điện xuống đến chỉ huy Trung đoàn 66. Đại đội cao xạ 37mm và hai khẩu pháo 85mm ở cánh Nam đã chiếm lĩnh xong trận địa ở Hoàng Phước Bắc.

1 giờ ngày 31 tháng 7, Tiểu đoàn 8 bắt đầu chuyển quân, Tiểu đoàn 9 điều một tổ lên kiểm tra cửa mở. Khi lên đến cửa mở bị địch bắn ra, tổ này không quay lại mà báo cáo về là cửa mở đã thông.

3 giờ, Tiểu đoàn 8 đưa hai khẩu súng ĐKZ lên Đông tiền đồn A, hai khẩu 1 2, 7mm ở Bắc tiền đồn A và cối 82mm ở Đông Trúc Hà; nhận chuyển thuộc của Tiểu đoàn 7 gồm 2 khẩu súng ĐKZ và 2 khẩu 12,7mm.

3 giờ 20 ngày 31 tháng 7, đại đội cao xạ 37mm chiếm lĩnh xong trận địa nhưng không có công sự. Sư đoàn tăng cường Tiểu đoàn 17 công binh gấp rút làm công sự cho cao xạ 37mm. Riêng pháo 85mm ở điểm cao 148 đã sẵn sàng bắn vào các mục tiêu. Đại đội 6 Tiểu đoàn 8 chiếm lĩnh xong trận địa ở Hoàng Phước 3, các lực lượng còn lại đang vào vị trí chiếm lĩnh.

3 giờ 30 ngày 31 tháng 7, pháo binh của ta bắt đầu bắn, nhưng Trung đoàn 66 vẫn chưa liên lạc được với Tiểu đoàn 8.

Đến 4 giờ Tiểu đoàn 8 mới báo cáo: Đại đội 7 cách hàng rào 200m, đang triển khai đội hình. Sư đoàn lệnh cho Trung đoàn 66 đưa ngay Đại đội 7 vào mở cửa. Khi được lệnh  xung phong, Tiểu đoàn 9 lại bị địch bắn chặn không phát triển lên được.

4 giờ 40, chính trị viên phó Ngô Văn Dùng dẫn đầu một tổ đánh chìm được lô cốt đầu cầu, nhưng lực lượng ta quá ít nên không giữ được. Đến 5 giờ, đồng chí Dùng bị thương phải quay ra. Sư đoàn lệnh cho pháo chuyển làn vào quận lỵ bộ đội bắt đầu xung phong. Nhưng hai lần xung phong qua cửa mở, cả hai hướng đều bị thương vong nhiều? phải dừng lại.

5 giờ, Trung đoàn không bắt liên lạc được với tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 8, đồng chí Văn tổ chức cho hỏa lực ĐKZ, 12, 7mm và B41 lên kiềm chế địch, cho Đại đội 7 xung phong, Tiểu đoàn 8 di chuyển vị trí chỉ huy lên sát Đại đội 7 và bắt liên lạc với tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 9. Sư đoàn lệnh cho pháo 85mm bắn các mục tiêu của địch mới hồi phục và đài quan sát ở tháp canh nhà thờ Hà Tân.

6 giờ 30 tại Sở chỉ huy, Sư đoàn trưởng quan sát thấy ta và địch đều im tiếng súng, trong quận lỵ có nhiều đám cháy lớn. Các lô cốt của địch cơ bản bị phá hủy. Do ta đánh mạnh nên tiểu đoàn 79 đã di tản ra ngoài một số, còn lại chui xuống hầm ngầm. Nhưng chỉ huy các tiểu đoàn của ta không bám sát đơn vị, nên không nắm được tình hình, từ đó Sư đoàn quyết định tiếp tục tổ chức tiến công.

Theo lệnh của Sư đoàn trưởng, Trung đoàn 66 tiếp tục đưa Tiểu đoàn 8 vào tiến công. Tiểu đoàn 9 xốc lại đội hình tiếp tục đánh vào A3. Đưa hỏa lực của các tiểu đoàn lên sát hàng rào để chi viện cho bộ binh. Trung đoàn cử cán bộ xuống Tiểu đoàn 7, tổ chức một đại đội sang tiếp sức cho  Tiểu đoàn 9. Vị trí chỉ huy của các tiểu đoàn đưa lên sát hàng rào để chỉ huy bộ đội. Trung đoàn tổ chức hỏa lực chi viện cho bộ binh xung phong.

8 giờ 30 Tiểu đoàn 8 đưa Đại đội 6 vào chiến đấu, nhưng hai đợt tổ chức xung phong đều bị phi pháo đánh chặn không lên được. Đến 14 giờ phải rút ra bố trí ở Đông tiền đồn A, làm công sự chốt giữ.

Hướng thứ yếu, Tiểu đoàn 9 bị phi pháo đánh liên tục vào đội hình không còn đủ sức tiến công, cũng phải dừng lại làm công sự chốt giữ.

Hướng Trung đoàn 3 Sư đoàn 324, địch liên tiếp bắn phá vào các khu vực điểm cao 126, Ba Khe, điểm cao 148.

Máy bay A-37 đánh bom vào Lộc Phước 2, Lâm Phụng 2.

Trước đó, ngày 30 tháng 7, tiểu đoàn 56 sư đoàn 3 ngụy triển khai ở Bàn Tân, Nông Lâm, sang ngày 31 tháng 7 cùng với tiểu đoàn 57 tổ chức nhiều đợt tiến công lên Nông Lâm 2, Lâm Phụng 2, điểm cao 126 và Ba Khe, nhưng chúng đều bị lực lượng của ta đánh lui. Đợt tiến công lần thứ hai kết thúc, nhưng ta chưa chiếm được quận lỵ Thượng Đức.

3. Đợt tiến công thứ ba (từ ngày 1 đến ngày 7.8. 1974), giải phóng hoàn toàn Thượng Đức.

Sau đợt tiến công thứ hai không thành công, Đảng ủy Sư đoàn họp và chỉ ra những ưu khuyết điểm, nguyên nhân không hoàn thành nhiệm vụ của hai đợt tiến công; đồng thời đề ra chủ trương, biện pháp, quyết tâm chỉ huy, lãnh đạo đơn vị bám trụ giữ vững thế trận, tiếp tục tiến  công địch ở Thượng đức lần thứ ba. Về kế hoạch tiến công tiếp theo cơ bản vẫn giữ như cũ, cần khẩn trương tổ chức nghiên cứu cụ thể, bổ sung hoàn chỉnh hệ thống công sự, trận địa của hỏa lực cũng như của bộ binh. Về pháo binh, đưa trận địa vào sát căn cứ địch và tổ chức hiệp đồng chặt chẽ với pháo bắn thẳng của từng cửa mở của từng tiểu đoàn; đồng thời củng cố lực lượng, động viên bộ đội, rút kinh nghiệm, bổ sung đạn dược, kiên quyết tiến công tiêu diệt quận lỵ Thượng Đức vào ngày 5 tháng 8 năm 1974, hoàn thành nhiệm vụ Mặt trận giao cho.

Ngày 1 tháng 8, Tư lệnh Mặt trận quyết định cho Sư đoàn 304 tạm dừng tiến công để củng cố đơn vị, củng cố bộ đội, chuẩn bị thật chu đáo về mọi mặt, bảo đảm đánh chắc thắng. Và dự kiến tiến công Thượng Đức lần thứ ba vào ngày 6 tháng 8 năm 1974.

Thực hiện quyết tâm của Mặt trận, Sư đoàn xây dựng quyết tâm tiến công địch ở Thượng Đức bằng: Bao vây, đánh lấn, tập trung hỏa lực triệt phá khu vực cửa mở trước khi bộ binh xung phong. Quá trình đánh địch được chia làm 4 bước. Bước 1, diệt địch ở chợ Hà Tân và tiền đồn C; bước 2, diệt địch ở chi khu và đồn bảo an; bước 3, diệt địch ở quận lỵ; bước 4, diệt địch còn lại ở Hà Tân. Mục tiêu tiến công chủ yếu là chi khu; hướng tiến công chủ yếu từ Tây Bắc; hướng thứ yếu từ Tây Nam.

Thực hiện quyết tâm của trên, Trung đoàn 66 tiếp tục sử dụng Tiểu đoàn 8 tiến công trên hướng chủ yếu. Tiểu đoàn 9 tiến công trên hướng thứ yếu. Tiểu đoàn 7 (thiếu) làm lực lượng dự bị.

Trung đoàn 3 Sư đoàn 324 tổ chức chốt chặn, tiêu diệt địch giải toả, dùng hỏa lực kiềm chế pháo binh địch ở Hà Sống, giữ vững địa bàn, bảo đảm cho Sư đoàn 304 tiến công Thương Đức.

Tiểu đoàn 1 và Tiểu đoàn 10 bộ đội địa phương tổ chức chốt giữ tại chỗ, sẵn sàng diệt địch bỏ chạy và đánh địch giải tỏa trên hướng Nam sông Vu Gia.

Để chi viện cho các lực lượng tiến công,.sư đoàn quyết định: Dùng 30 viên đạn pháo 122mm bắn rải vào căn cứ không cho địch khôi phục trận địa.

Khi thực hành tiến công sử dụng 180 viên đạn pháo 85mm, 500 viên đạn lựu pháo 122mm, 30 viên đạn súng cối 160mm bắn vào các lô cốt, tiêu diệt sinh lực địch, chi viện cho bộ binh xung phong.

Trước ngày 6 tháng 8, phải đưa được một khẩu pháo 85mm ở điểm cao 148 lên điểm cao 296 và 2 khẩu pháo 85mm lên Bắc điểm cao 193 bắn thẳng vào chi khu.

Lực lượng pháo cao xạ, tập trung đánh máy bay bảo vệ đội hình tiến công của Sư đoàn.

Mọi công tác chuẩn bị xong trước ngày 5 tháng 8; 6 giờ ngày 6 tháng 8, đánh chiếm tiền đồn C và chợ Hà Tân; 18 giờ, đánh chiếm chi khu quận lỵ Thượng Đức. Ngày 7 tháng 8, giải phóng hoàn toàn Thượng Đức.

Thực hiện kế hoạch tác chiến ciỉa sư đoàn, cán bộ, chiến sĩ khẩn trương tiến hành làm công tác chuẩn bị. Cán bộ trung đội, đại đội trực tiếp đi kiểm tra từng khẩu súng,  viên đạn... của chiến sĩ, tính toán lượng dự trữ đủ bảo đảm cho trận đánh quan trọng này.

Cũng trong thời gian này, Phó tư lệnh Quân khu 5- Nguyễn Chánh cùng một số cán bộ cơ quan Quân khu xuống Sư đoàn kiểm tra, động viên bộ đội trước khi bước vào trận đánh. Đồng chí Hoàng Đan- Phó tư lệnh Quân đoàn 2 và đồng chí Nguyễn Ân - Sư đoàn phó Sư đoàn 304 xuống Tiểu đoàn 8, gặp các chiến sĩ đánh bộc phá trực tiếp mở các hàng rào còn lại. Chủ nhiệm pháo binh Sư đoàn Chu Minh Phúc đến từng khẩu pháo kiểm tra và động viên giao nhiệm vụ, đánh số thứ tự mục tiêu cho pháo bắn.

Đồng chí Phạm Xuân Thệ được giao nhiệm vụ chỉ huy Tiểu đoàn 9 đánh chiếm chi khu Thượng Đức.

Ngày 5 tháng 8, Sư đoàn 304 điều Đại đội 5 Tiểu đoàn 8 ở Nam sông Vu Gia chốt giữ Chạm Sơn, đánh chặn quân địch đến giải toả; đưa Tiểu đoàn 10 bộ đội địa phương sang Nam sông, để một đại đội chốt giữ thôn 12 và 13; Tiểu đoàn 1 bộ đội địa phương chuyển ra hoạt động ở Cẩm Muồng và Ngọc Kinh. Sau khi triển khai đội hình Tiểu đoàn 1 bị bom địch đánh vào trận địa phải quay lại. Các lực lượng khác vẫn thực hiện theo kế hoạch. Đến hết ngày 5 tháng 8, cơ bản đã hoàn thành xong mọi công tác chuẩn bị.

5 giờ ngày 6 tháng 8, pháo binh ta bắt đầu bắn vào chi khu bảo an, tiền đồn C và đầu cầu Hà Tân. Pháo 85mm diệt các lô cốt, cối 160mm bắn chỉnh phá hủy công sự địch.  5 giờ 30, Đại đội 9 đánh chiếm tiền đồn C; 7 giờ, Đại đội 2 đánh chiếm đầu cầu Hà Tân. Địch phản kích mạnh, ta phải lui lại.

12 giờ 35, cối 160mm tạm dừng bắn, pháo 85mm bắt đầu diệt những mục tiêu còn lại, tất cả hỏa lực thay nhau bắn đến 16 giờ ngày 6 tháng 8 năm 1974. .

17 giờ 30, Tiểu đoàn 9 mở xong cửa mở. Tiểu đoàn 8 còn 2 hàng rào. Đến 18 giờ 2 phút, Tiểu đoàn 8 mở xong cửa mở. 18 giờ 10 phút, cả hai hướng đều xung phong.

18 giờ 25 cả hai hướng đều chiếm được lô cốt đầu cầu.

19 giờ 30, Đại đội 6 bị địch phản kích không giữ được phải lùi ra. Tiểu đoàn tiếp tục đưa Đại đội 7 vào chiến đấu.

18 giờ 40 Tiểu đoàn 9 đánh chiếm được lô cốt thứ hai, lô cốt phía bên trong địch vẫn bắn trả quyết liệt, một chiến sĩ lao lên dùng bộc phá tiêu diệt. Tiểu đoàn phó Nguyễn Đức Du dũng mãnh dẫn đầu Tiểu đoàn xông lên. Anh lệnh cho chiến sĩ cởi áo vứt lên hàng rào còn sót lại cho bộ đội đặt chân vượt qua. Đại đội trưởng Đại đội 10 Hoàng Văn Nam chỉ huy xạ thủ B41 Đình diệt từng hỏa điểm địch mới xuất hiện. Các trung đội trưởng Lữ Tung Hoành, Nguyễn Huy Thường, Nguyễn Ngô Vinh bình tĩnh chỉ huy trung đội lần lượt đánh chiếm từng lô cốt địch. Đại đội 2 nhanh chóng đánh chiếm chợ Hà Tân, đại đội phó Nguyễn Mạnh Cường bố trí khẩu 12,7mm bắn chặn không cho địch rút chạy ca đường bộ và đường sông.

Cùng thời gian này, các đại đội 6 và 7 Tiểu đoàn 8 còn đang ở khu vực cửa mở. Trước sự phát triển thuận lợi của Tiểu đoàn 9, 21 giờ Sư đoàn quyết định chuyển hướng tiến công chủ yếu sang hướng Tiểu đoàn 9. Tập trung lực lượng, chỉ huy vào hướng chủ yếu mới để tiêu diệt bằng được quân địch.

21 giờ 30, Tiểu đoàn 9 chiếm khu bảo an. Sư đoàn lệnh cho các lực lượng dừng lại củng cố, xốc lại đội hình, chuyển vật chất, kỹ thuật chuẩn bị tiến công tiếp.

1 giờ 25 ngày 7 tháng 8, Sở chỉ huy Trung đoàn 66 và Đại đội 3 Tiểu đoàn 7 (lực lượng dự bị) sang tới hướng thứ yếu. 5 giờ ngày 7 tháng 8, các tiểu đoàn 7 và 9 mở xong cửa mở ở hàng rào phân khu, phát triển sang chi khu. Hướng Tiểu đoàn 8 gặp ổ đề kháng ngầm của địch, chúng bắn chặn quyết liệt, bộ đội thương vong nhiều, tốc độ tiến công giảm. Trung đội trưởng Chu Ngọc Oanh bị thương vào tay trái, anh vẫn dùng lựu đạn ném vào lô cốt, diệt hỏa điểm của địch tạo điều kiện cho Đại đội 6 tiếp tục phát triển chiến đấu.

Hướng Tiểu đoàn 7, đại đội trưởng Đại đội 3 Nguyễn Đình Sửu dẫn đầu đội hình, anh chỉ từng mục tiêu cho trung đội trưởng Nguyễn Mạnh Toàn và giao nhiệm vụ cho các bộ phận phát triển vào bên trong chi khu. Đến khu  thông tin, Toàn dẫn các chiến sĩ Chúc, Bông nhanh chóng đánh chiếm, cắt đứt mọi sự liên lạc của địch trong quận lỵ Thượng Đức và với Đà Nẵng. Lúc này quân địch ở trung tâm chi khu hoảng loạn, liều chết chạy về phía cầu Hà Tân, nhưng bị Đại đội 2 Tiểu đoàn 7 và các lực lượng địa phương ngăn chặn, một số bị tiêu diệt, số còn lại đều bị ta bắt, trong đó có chỉ huy phó chi khu.

8 giờ 20 ngày 7 tháng 8 năm 1974, ta làm chủ toàn bộ chi khu quận lỵ Thượng Đức. Sư đoàn lệnh cho Trung  đoàn 66 để Tiểu đoàn 9 chốt giữ khu vực bảo an của quận lỵ, truy quét bắt tù hàng binh, giải quyết hậu quả chiến đấu; Tiểu đoàn 7 dùng một bộ phận tiếp tục truy quét địch ở Hà Tân và khu vực nhà thờ, cầu Hà Tân; Tiểu đoàn 7 Trung đoàn 3 và Tiểu đoàn 1 bộ đội địa phương chặn diệt tàn quân địch, không cho chúng chạy về Đà Nẵng cả trên bộ và trên sông.

11 giờ ngày 7 tháng 8 năm 1974, toàn bộ quân địch ở căn cứ Thượng Đức bị tiêu diệt và bị bắt. Chi khu quận lỵ Thượng Đức được giải phóng, kết thúc đợt hai chiến dịch Nông Sơn-Thượng Đức.

Sau ba đợt tiên công, Sư đoàn 304, Trung đoàn 3 Sư đoàn 324 cùng các lực lượng vũ trang địa phương đã tiêu diệt tiểu đoàn 79 biệt động biên phòng, 1 đại đội bảo an, 1 trung đội thám báo, 1 trung đội cảnh sát, 19 trung đội dân vệ và toàn bộ chính quyền địch ở quận lỵ Thượng Đức.

Diệt 476 địch, bắt 888 tên, thu 562 súng các loại (có 1 khẩu cối 106,7mm, 4 khẩu cối 81mm, 5 khẩu cối 60mm, 3 khẩu pháo 105mm) và hàng trăm tấn đạn dược, phương tiện chiến tranh khác. Phá hủy 11 khẩu pháo, cối các loại, 1 khẩu ĐKZ, 3 xe M113, 5 kho đạn; bắn rơi 13 máy bay.

Giải phóng toàn bộ khu vực từ Bàn Tân đến Thượng Đức với 15.000 dân, vùng giải phóng của ta được mở rộng tới phía Tây của căn cứ quân sự Đà Nẵng.  Lực lượng ta hy sinh 111 đồng chí, bị thương 285 đồng chí; tỷ lệ thương vong giữa ta và địch 1/2.

Cảm ơn anh nhé ! Nhưng số liệu anh đưa ra em thấy nó sao sao ấy, đánh như thế mà mình hy sidnh có 111 người. Nói như vậy bên phía kia họ bảo là mình hy sinh 500-2000 người, chênh lệch quá lớn, theo em thì có thể mình hy sinh khoảng 800 - 1000 người là cái chắc .

Đ/c đọc lại bài #7 của tôi đi nhé ;)

cái mục đích bạn tìm hiểu là số thương vong của ta phải không? chi vậy?

Do em thấy bộ đội mình hy sinh quá nhiều mà bên ta công bố ít quá. Trong khi bên kia súng đạn có thừa làm sao ta thương vong ít được; Bác Cả nhà em cũng hy sinh ở mặt trận này (hy sinh tại Điện Bàn) mà không thấy xác .

Do em thấy bộ đội mình hy sinh quá nhiều mà bên ta công bố ít quá.
---------------------------------
 Bạn căn cứ vào đâu để "thấy" vậy? ;D

Bác có thể nói rõ hơn được không ạ,ý của bác là hy sinh ở huyện Điện Bàn khi đang tham gia mặt trận Thượng Đức?
@chiansan: tớ may mắn được nghe cụ Nguyễn Chí Trung kể về tình hình dân cư ở khu vực này, cũng không đơn giản đâu.

Trong cuốn Thượng Đức (tiểu thuyết), em vẫn nhớ có chi tiết dân địa phương đi vác đạn tiếp tế cho BĐQ cố thủ căn cứ.

Thì bộ đội ta hy sinh nhiều trong nội dung anh nói đó ! 1 tiểu đoàn quân số trên 400 mà khi đại đội 7 , 8 còn có 4 đến 10 người Không hy sinh thì quân số đâu . Mà ta cũng nói thương vong nhiều vậy mà khi tổng kết có 111 người hy sinh  ::)

Híc ! em lại nhầm đại đội 11 và đại đội 7  :-\

Vậy bạn cho 111 người là ít? Gần một đại đội đủ quân hy sinh, tính theo tỷ lệ 1:3 thì sẽ có khoảng hơn 200 người bị thương nữa.

Không anh ơi, ý em là quân ta thắng nhưng thật sự hy sinh nhiều , mà chắc hẳn có sư nhần lẫn về quân số ta thiệt hại nhiều hơn như công bố . Mà trận Thượng Đức này dân ở đó không ủng hộ bộ đội nhiều đâu vì đây là vùng mà gia binh nhiều lắm đến giờ về lại vùng này cũng thấy 2/3 là người nhà có người đi lính  :'(
Vậuy ta gặp khó khăn là phải, công với lại tinh thần hòa bình năm 1973 như các anh nói nữa thì ta có ch3 quan và dẫn đến thiệt hại năng .  8)

Thì đúng rồi còn gì? 111 người hy sinh trong một trận đâu có nhỏ?

Bác nhầm, rất nhiều trong số chống lại QGP không phải là gia binh, họ chống lại QGP không hẳn do người thân họ đi lính hoặc bị bên CM giết. Dường như bác không biết yếu tố nào tạo nên sự kháng cự từ một số dân chúng trong vùng này! về con số 2/3 bác cho xin cái cơ sở, và mong bác trả lời giùm câu hỏi của tôi ngày hôm qua.
Về quân số của các đơn vị tham gia, không biết bác nào có số liệu cụ thể hơn không?

Vâng chào Bác fanlong74 !
Đúng là em chưa và không biết tại sao có các nguyên nhân những người tham gia chống lại bộ độ mà họ không phải là gia binh hay bị người của Cm giết ... như Bác nói . Em cũng rất mong muốn trao đổi với Bác để hiểu sâu hơn về nội dung này.
Còn 2/3 là gia binh vì cách đây khoảng 2 năm em có làm công trình thủy lợi gần đó nên biết dân cư ở đó hồi trước chủ yếu là gia binh. Theo lời kể thì căn cứ Thượng Đức được xây dựng kiên cố cho phòng thủ của VNCH mà là căn cứ kiên cố nên phải có các lực lượng khác nhau mà địa phương quân thì cũng tham gia rất nhiều===>>> gia binh của địa phương quân ! Qua đó cũng thấy được lời kể của Cụ già ở đó cũng tương đối chính xác .
Rất mong muốn trao đổi thêm với Bác .

Àh em quên mất, Bác hỏi em người Bác em hy sinh ở huyện Điện Bàn có liên quan gì không ạh - Huyện Điện bàn thuộc Quảng Nam tiếp giáp với huyện Duy Xuyên và Đại Lộc (Thượng Đức thuộc Đại Lộc) mà muốn di chuyển xuống phía quốc lộ 1a để chặn hướng rút lui của địch thì bội đội hành quân qua địa bàn Điện Bàn và Bác em trong 1 lần như vậy đã bị hy sinh  :'(  - Em nghe kể vậy chú không bít rõ lắm  :-X

Bác bít cách nào post hình lên không chỉ em với !

Chác bác căn cứ theo cái nguồn này (http://tudovis.com/vis_forums/forum25/9720-4.html) để nói ta hy sinh nhiều: Col.William E. Le Gro trong VietNam from Cease Fire to Capitulation - 2000 chết, 5000 bị thương

http://www.quansuvn.net/index.php?topic=2239.0

Bác nghe kể, không biết rõ mà dám khẳng định người thân của bác hy sinh có liên quan đến trận Thượng Đức thì hơi hấp tấp đấy.

Bác làm thủy điện ở đó, nghe chuyện trực tiếp từ người dân ở đó mà không biết thì tôi trao đổi với bác cũng vô ích thôi. Tôi chỉ gợi ý bác một điểm, con người ta chiến đầu nhiều khi chỉ vì lòng căm thù mù quáng do người khác nhồi nhét vào sọ mình, còn thế lực nào nào nhồi nhét thì bác tự tìm hiểu vậy. Chỉ cần đọc kỹ bài của bác chiangsan, bác cũng có thể đoán được phần nào. Tôi chả có hứng trao đổi với bác
@tamking tôi trả lời PM của bác nhưng không được, hình như hộp thư của bác bị đầy rồi

THÀNH VIÊN MỚI
Xin kính chào tất cả các bạn thuộc thành viên "Quân sử Việt nam".
Trước hết tôi xin tự giới thiệu là 1 cựu chiến binh A 10, C3,D7, E66 F304, đã tham gia vào Trận Thượng Đức từ lúc đánh cứ điểm Th. Đ. tới khi "luộc" hết cả 3 lữ dù của VN CH .
Là người trăn trở bao năm theo dấu vết của trận Thượng Đức, tôi rất vui mừng khi phát hiện ra trang này. Có lẽ, kể về chuyện này thì tôi không thể có thông tin tổng quát như anh Chiangsan đã đem lại, nhưng từ góc độ 1 A trưởng Hỏa lực của C3,D7, E66, F 304 thì chắc các bạn sẽ có nhiều chuyện để nghe.
Về câu hỏi cùa thichcafefin : - Đại đa số, nếu ko nói là gần như tất cả dân Thượng Đức trung thành và theo chế độ Nguyến Văn Thiệu. Theo tổ chức hành chính ngày xưa thì Thượng Đức nằm dưới sự kiểm soát của Chi Khu Quân sự Thường đức --> Gia binh chiếm rất nhiều . Đương nhiên họ không những không ủng hộ giải phóng mà còn bắn lại bộ đội ta rất nhiều. Điều này bạn có thể xem lại trong cuốn tiểu thuyết "Thượng Đức" của 1 tác giả mà tôi quên tên. Ông này được giải thưởng về cuốn sách này. Đài PT TN VN có đọc lại, nhưng nội dung thật xa vời với 1 bộ đội đã tham gia trận đánh đó như tôi.
Tất cả những gì nói về Thượng Đức chưa ai nêu được tên người dầu tiên cắm cờ lên đồn Th. Đức vào khỏang 7 giờ 30 sáng  ngày 7/8/1974 : Đó là chính trị viên Hoàng Văn Nụ, vì C3 D7 chẳng còn cán bộ đại đội nào nên anh ấy chỉ huy mũi tấn công từ  mũi Tây Bắc xuống. Lúc này tiểu đoàn 9 đã làm chủ một số số lô cốt đầu cầu ở  hướng Tây Nam đi lên.

Hôm nay mới viết bài đầu tiên nên tôi chưa thể viết nhiều. Tôi sễ cố gắng Post bài và ảnh về Thượng Đức  Đức sau 2 lầ về thăm lại (năm 2001 và 2002). Rất mong có các câu hỏi của các bạn !

Thichcafefin ơi , ngay 2 tiếng đầu của trận Thượng Đức, máy bay A37 dội thẳng bom vào hàng rào  hướng Tiểu đoàn 7 E66 (bắc) làm chết 25 ngay anh em của mũi chủ công thuộc C2 D7 E66 F304. Ban chỉ huy Đại đội hy sinh hết luôn. Đại đội 2 này là đại đội Anh hùng thời đánh Mỹ, mang theo lương 3 ngày mà đuổi theo Mỹ 5 ngày. Hồi còn ở Dakrông Hướng Hóa Quảng trị, bọn tôi đi bộ ra thao trường, còn mấy anh này "bôn tập" (chạy ra thao trường).
Thiệt hại này vô cùng to lớn mà chẳnng sách nào viết ra.
111 Người hy sinh trong trận này là con số rất sai, tôi nghĩ còn là ít  so với con số bộ đội thiệt hại trong ngày đầu tiên tấn công Thựong đức. Chuyện này mình sẽ hỏi anh Ngữ, cựu chiến sĩ thông tin của D7 E66, hiện đang làm cho Mai Linh ở Cần Thơ. Mình chết nhiều hơn thế nhiều !

yếu tố giúp ta thắng  nữa là bí mật. Trong truyện nói ta bị lộ, nhưng thực tế bên ta nổ súng mới thấy địch phản ứng và mới bắt đầu thực sự gây khó cho ta. Cháu nghĩ xem, quân ta lắp ống FR lâu vậy ngay ngaòi đồn mà chẳnng thấy địch "làm gì"

Vâng xin chào chú Thuongduc !
Khi đọc những dòng chữ chú viết về những trận đánh mà bản thân mình tham gia thì cảm xúc của Chú chắc có lẽ dâng trào nhiều lắm. Là người lang thang trên mạng tìm những trận đánh của bộ đội ta đã đi vào lịch sử cháu hay tìm hiểu kỹ về diễn biến thật của trận đánh đó. Trong trận thượng đức theo tài liệu của phía bên kia thì đúng là mình thiệt hại nhiều lắm nhưng cháu chẳng thấy ai nói hoặc có nói thì cũng không đúng lắm. Nhưng có nhiều nguồn tư liệu của phía bên kia đã nói lên được tính khốc liệt của trận đánh này cũng như sự quả cảm anh dũng của bộ đội ta trong đó.
Rất mong chú Thuongduc tổng hợp lại những diễn biến và post lên àh.
   

Có 1 nhân vật hay xuất hiện tại các trận đánh "sứt đầu mẻ tai" là Hoàng Đan.
Tôi biết ông qua sách báo ở các trận Quảng Trị, Thượng Đức, BGPB ...
Tôi đang chủ tâm tìm hiểu về nhân vật này!

Em lên google tìm và thấy thông tin này :

Hoàng Đan sinh ở xã Nghi Thuận, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An trong một gia đình có truyền thống lâu đời, nhiều thế hệ đỗ đạt ra làm quan, làm thầy thuốc. Theo gia phả họ Hoàng ông là hậu duệ thứ 21 của một danh tướng đời nhà Trần là Hoàng Tá Thốn, hiệu Sát Hải đại Vương, hiện ở huyện Yên Thành vẫn còn đền thờ. Thân sinh của ông là Hoàng Văn Hệ; thân mẫu là Đặng thị Ngung, sinh được 7 người con, hai trai năm gái. Ông là con thứ tư trong gia đình, cũng là người con duy nhất trong gia đình trước cách mạng được theo học từ trường xã đến tỉnh, trước khi Mỹ ném bom nhà máy xe lửa Trường Thi tháng 11 năm 1943 buộc ông phải nghỉ học ở năm thứ 3.

Cả gia đình họ Hoàng (họ ông nội) và họ Trần (họ bà nội) ông đều có nhiều người tham gia cách mạng. Chú họ ông, Hoàng văn Tâm, bí thư đầu tiên huyện uỷ Nghi Lộc bị địch bắn chết năm 1931; chú ruột, Hoàng Văn Mỹ, bị bắt năm 1930 đày lên Kon Tum đến khi phong trào bình dân lên cầm quyền ở Pháp mới được tha về.

Tháng 3 năm 1945 Nhật đảo chính Pháp. Qua sự giới thiệu của chú và anh (anh trai của ông bị tù năm 1941, sau khôi phục làm chính quyền địa phương và vào bộ đội), ông tham gia vào mặt trận Việt Minh, theo truyền thống của gia đình. Tại cuộc họp cán bộ Việt Minh tỉnh Nghi Lộc để bầu ban chấp hành lâm thời mặt trận Việt Minh huyện, ông và Hoàng Niệm (sau là tư lệnh bộ đội thông tin) tuy là thành viên mới nhưng cũng được bầu làm uỷ viên uỷ ban chấp hành huyện. Tháng 6 cùng năm đó, ông được cử về tổng Vân Trình phụ trách tổ Việt Minh của tổng và việc tổ chức các tổ Việt Minh ở xã. Khi Cách mạng tháng Tám nổ ra tại huyện, một cuộc mít tinh lớn đã được nổ ra để ra mắt chính quyền cách mạng, ông dẫn đầu đoàn quần chúng tổng Vân Trình về dự mít tinh. Đến tháng 11, ông được triệu tập vào ban tuyên truyền tỉnh bộ Việt Minh bổ sung vào đoàn tuyên truyền lưu động. Đầu năm 1946, ông được cử đi học trường quân sự quân khu mới mở ở Nhượng Bạn, Hà Tĩnh và sau khi ra trường, ông về hoạt động ở tiểu đoàn tiếp phòng quan Đông Hà (Quảng Trị) thuộc trung đoàn tiếp phòng quân đóng ở Bình-Trị-Thiên lúc bấy giờ.

Tháng 10 năm 1946, dưới sự giới thiệu của Hoàng La và Trần Văn Quang, ông đã được công nhận chính thức là một thành viên của Đảng Cộng sản Việt Nam. Công việc của ông lúc này là liên chi ủy viên tiểu đoàn - bí thư chi bộ, đồng thời cũng là chính trị viên của đại đội 2 - nơi ông nhận công tác.
...........................
Sau khi kết thúc chiến tranh, ông được chỉ định làm trưởng ban tác chiến sư đoàn 304. Đến năm 1955, ông được điều về Trường Trung cao Quân sự (sau này là học viện Quân sự). Ông làm giáo viên tại đó đến năm 1959 thì chuyển sang làm trưởng phòng khoa học quân sự. Năm 1960 ông được Bộ cử đi học lớp Trung cấp tại Liên Xô, tức học viện quân sự Frunze cùng với 11 đồng chí khác. Sau khi tốt nghiệp về nước được giao chủ nhiệm khoa Bộ binh hệ Giáo dục quân sự học viện Quân chính

Tháng 8 - 1965, ông giữ chức Phó Tư lệnh sư đoàn 304B đến năm 1970 được bổ nhiệm làm Tư lệnh sư đoàn 304B

Đến năm 1968, ông cùng sư đoàn 304 tham gia chiến trường Khe Sanh

Năm 1970, ông tham gia chỉ huy chiến đấu tại chiến dịch phản công Đường 9 - Nam Lào

Năm 1972 ông chỉ huy sư đoàn 304 chiến đấu tại chiến trường Trị-Thiên

Tháng 11/1973, ông giữ chức Phó tư lệnh, tham mưu trưởng Quân đoàn I sau được bổ nhiệm làm phó tư lệnh Quân đoàn Trị Thiên (tức Quân đoàn II)

Tháng 3 - 1975, ông và quân đoàn II tham gia chiến dịch giải phóng Huế - Đà Nẵng và sau đó là chiến dịch giải phóng các tỉnh cực Nam Trung Bộ và chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử.

Căn cứ vào đâu mà bác bảo số liệu bên kia là đúng. Em dám chắc con số 2000 chết và 5000 bị thương là...bốc phét, bởi ròng rã mấy tháng trời phòng ngự ta chỉ có 3 trung đoàn thôi ợ.
CÒn nhớ đọc ở TTVN, thấy giai đoạn cuối quân Dù rút nhanh tới nỗi thấy sở chỉ huy trung đoàn của ta mà không dám đánh, vậy số "đếm xác" làm sao mà chính xác?
Hơn nữa, bác Sơn lưu ý nhưng bác không ngộ ra. Bài bác Sơn post mô tả trận tiến công chiếm Thượng Đức. Còn bài bốc thơm quân Dù ở Thượng Đức với con số 2000 KIA mà bác đọc em dám cá là từ VN Ictglobal (trang này tèo rồi). Bài này mô tả 3 tháng phản công của quân Dù hòng đẩy ta khỏi Thượng Đức diễn ra sau khi ta đã chiếm Thượng Đức 2 tuần, kéo dài tới đầu 1975 cơ ạ. Giai đoạn trước lại không nhắc tới, đơn giản bởi thất thủ hơi nhanh, chả có gì đáng tự hào mà kể. Và thực tế, quân Dù đã không tái chiếm được Thượng Đức, 3 trung đoàn của ta sau đó cũng tham gia chiến dịch HCM, nên tớ nghĩ con số 2000 chết và 5000 bị thương là phóng đại ít ra khoảng 3 lần.
Qua vụ này, em nhắc bác khi đối chiếu tài liệu thì trước hết hãy lưu ý mốc thời gian, đừng cứ thấy trùng tên là phang bừa. Ví dụ điển hình như trận Kursk, mốc tài liệu của Nga dài hơn của ĐỨc cả tháng trời, nên thương vong theo mỗi bên chênh nhau 3-4 lần
@ Thượng Đức: Bác chắc con số 25 là hi sinh chứ, hay chỉ là "loại khỏi chiến đấu"? Hơn nữa bác nên lưu ý rằng cứ được cáng xác về sau cũng không có nghĩa là đã (hoặc sẽ) hi sinh đâu ạ. Em nghĩ giữa trận tuyến điều ngộ nhận này dễ xảy ra lắm. Ví dụ trong trận đột kích, thấy trước mặt có 50 người ngã xuống thì lính trơn thường cho là cả 50 người đó đều đã hi sinh cả, có biết đâu trong số đó có thể hơn 1 nửa là chỉ bị choáng ngất, cáng về sau mới xác định rõ

nếu như chấp nhận phân tích thì chúng ta nên khách quan + công bằng nhé các bác.
p/s đừng pro CCCP hay USA nha. thank.

Em post cái này nhé

(http://img130.imageshack.us/img130/2607/thuongduc.jpg)

Bác chientruong_k  cho em hỏi thăm chút : Còn Binh đoàn Hương Giang là mật danh của quân đoàn nào vậy bác ?

Binh đoàn Hương Giang đây bạn !
Quân đoàn 2 trực thuộc Bộ Quốc phòng Việt Nam còn gọi là "Binh đoàn Hương Giang" là một trong 4 quân đoàn chủ lực của Quân đội Nhân dân Việt Nam, được thành lập ngày 17 tháng 5 năm 1974 tại Thừa Thiên (nay là tỉnh Thừa Thiên-Huế).

Trụ sở Bộ Tư lệnh: Thị trấn Vôi, huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang
Tư lệnh: Thiếu tướng,Nguyễn Đức Thận
Chính ủy: Thiếu tướng, Nguyễn Sỹ Thăng
Biên chế Quân đoàn 2 gồm có:

Sư đoàn bộ binh 304
Sư đoàn bộ binh 306
Sư đoàn bộ binh 325
sư đoàn 673 phòng không
Lữ đoàn 203 xe tăng
Lữ đoàn 164 pháo binh
Lữ đoàn 219 công binh

Năm 1972 sau thắng lợi của trận Điện Biên Phủ trên không của Việt Nam buộc Mỹ phải ký Hiệp định Paris, theo đó năm 1973 Mỹ phải rút toàn bộ quân đội về nước. Tháng 7 năm 1973, Ban Chấp hành Trung ương Đảng tiến hành hội nghị lần thứ 21, ra nghị quyết về tăng cường quân sự tiến tới thống nhất đất nước. Chấp hành nghị quyết, tháng 10 năm 1973 Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng đề nghị Bộ Chính trị Trung ương Đảng đã phê chuẩn việc thành lập các quân đoàn chủ lực. Theo đó, ngày 24 tháng 10 năm 1973, Quân đoàn 1 đã được thành lập tại Tam Điệp, Ninh Bình[1]. Ngày 17 tháng 5 năm 1974, Bộ Quốc phòng ký quyết định thành lập Quân đoàn 2. Ngày 1 tháng 6 năm 1974, tại Ba Nang-Ba Lòng Quảng Trị (trụ sở cơ quan Bộ Tư lệnh Quân khu Trị - Thiên), thượng tướng Song Hào Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị, thay mặt Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng công bố quyết định thành lầ Quân đoàn. Theo đó, Bộ tư lệnh Quân đoàn gồm có:

Thiếu tướng Hoàng Văn Thái - Tư lệnh,
Thiếu tướng Lê Linh - Chính ủy,
Đại tá Hoàng Đan - Phó Tư lệnh,
Đại tá Nguyễn Công Trang - Phó Chính ủy.
Tổ chức cơ quan buổi đầu của quân đoàn gồm:

Bộ Tham mưu (13 phòng) do thượng tá Bùi Công Ái làm Tham mưu trưởng.
Cục Chính trị (9 phòng) do thượng tá Lê Khả Phiêu làm Chủ nhiệm.
Cục Hậu cần (10 phòng) do thượng tá Nguyễn Ngọc Thực làm Chủ nhiệm.
Đảng ủy quân đoàn gồm có: Lê Linh-bí thư; Hoàng Văn Thái-phó bí thư; Nguyễn Công Trang Phó bí thư; ủy viên Đảng ủy gồm có bốn người: Hoàng Đan, Bùi Công Ái, Lê Khả Phiêu, Nguyễn Ngọc Thực.

Lực lượng Quân đoàn 2 những ngày đầu mới thành lập gồm ba Sư đoàn bộ binh 304, 325, 324, Sư đoàn phòng không 673, Lữ đoàn pháo binh 164, Lữ đoàn xe tăng 203, Lữ đoàn công binh 219, Trung đoàn thông tin 463 và một số đơn vị trực thuộc khác.

Mùa xuân năm 1975, Quân đoàn tham gia chiến dịch giải phóng Huế, Đà Nẵng; tham gia chiến dịch Tây Nguyên. Trong chiến dịch Hồ Chí Minh Quân đoàn đã đánh chiếm Dinh Độc Lập cắm cờ trên dinh và bắt sống nội các Việt Nam Cộng hòa [2].Đại úy Bùi Quang Thận đã cắm lá cờ chiến thắng lúc 11 giờ 30 phút ngày 30 tháng 04 năm 1975 trên nóc Dinh độc lập,kết thúc chiến dịch HCM lịch sử, sau đ/c là Đại tá Lữ đoàn trưởng Lữ đoàn xe tăng 203 Anh hùng.

[sửa] Tư lệnh
Thiếu tướng Hoàng Văn Thái (trung tướng) (1974-1975): sau này được thăng Trung tướng (1982), ông làm quyền Chủ nhiệm Tổng cục Kỹ thuật (1986-1989).
Thiếu tướng Nguyễn Hữu An (1975-1979): được thăng Thượng tướng (1986), phó giáo sư,Viện trưởng Học viện Quân sự Cấp cao
Thiếu tướng Nguyễn Chơn (1979-1982):
Thiếu tướng Bùi Công Ái (1983-1988):
Thiếu tướng Nguyễn Phúc Thanh (1988-1992): được thăng Trung tướng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Phó chủ tịch Quốc hội.
Thiếu tướng Nguyễn Văn Rinh (1992-1994): được thăng Thượng tướng, Ủy viên trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng.
Thiếu tướng Phạm Xuân Thệ (1995-2000): Được thăng Trung tướng, Tư lệnh Quân khu 1 (2000-2007). Nghỉ hưu từ 1/1/2008.
Thiếu tướng Phạm Ngọc Khóa (2000-2004): Nay là Trung tướng, Cục trưởng Cục Tác chiến- Bộ Tổng Tham mưu.
Thiếu tướng Thiều Chí Đinh (2004-2007): Nay là phó Giám đốc Học viện Quốc phòng Việt Nam.
Thiếu tướng Nguyễn Đức Thận (2007-):
[sửa] Chính ủy
Thiếu tướng Lương Cường
Thiếu tướng, Nguyễn Sỹ Thăng (2007-)
t

Bạn post bài thì đưa cái nguồn vào:
http://vi.wikipedia.org/wiki/Qu%C3%A2n_%C4%91o%C3%A0n_2,_Qu%C3%A2n_%C4%91%E1%BB%99i_Nh%C3%A2n_d%C3%A2n_Vi%E1%BB%87t_Nam

Ý bác ongbom_f2 hỏi bạn là cái Quân đoàn Trị Thiên (tức quân đoàn 2) trong bài viết của bạn là Quân đoàn nào thế?
Không nhẽ Quân đoàn 2 có đến hai danh hiệu?

Xin chào bác "thuongduc" do bận công tác nhiều nên em chưa lên mạng được hôm nay lên mạng và được biết bác có nhiều tin, dữ liệu chính xác về trận Thượng Đức; rất momg muốn bác có thể chia sẻ thông tin với diễn đàn không àh . Đây là nguồn thông tin theo em hiểu thì nó là chính xác và chi tiết - tuy nhiên chưa thể xét theo khía cạnh tổng quát cả chiến dịch! Xin cảm ơn bác .

Em tuy sinh sau đẻ muộn nhưng cũng mê nghiên cứu quân sử. Em đã tìm đọc hầu như hết các tài liệu (có thể) về trận này kể cả tiểu thuyết của nhà văn Nguyễn Bảo lẫn tư liệu từ phía VNCH! Em thấy nối lên hai vấn đề chính như sau:
- Dân: Đại đa số dân không ủng hộ cách mạng. Ngược lại, họ gọi Nguyễn QUốc Hùng là "ông" quận trưởng và tôn sùng như anh hùng.
- Nguyễn Quốc Hùng: được dân ca ngợi như một điểm sáng vì chí công vô tư. Thưởng phạt nghiêm minh, dũng cảm. Điều này lý giải tại sao ông ta được lòng dân như vậy đồng thời ông ta chọn việc tự sát chết chứ ko chịu lên máy bay về với vợ đẹp con khôn ở SG mặc dù cấp trên đã điều máy bay đên bốc đi.
- Quân ta quá tin tưởng vào trận "Mưa pháo" và cái gọi là " Rồng lửa" nên đến khi rồng lửa ko phát huy tác dụng thì bị động!
- Đánh Thượng Đức 4 lần và hy sinh lớn mới làm chủ trận địa được. Lý do chính là do quân bên ngoài đánh liên tục trong khi đc bổ sung tiếp tế đều thì quân đồn trú ngày một kiệt quệ về con người, vũ khi đạn dược mà ko đc tăng viện.

 Trận Thượng đức 1974 dưới con mắt của 1 cựu binh F324 là: Quân VNCH toàn chạy, mình đánh rất ít mà họ cũng không chống cự.

 Đang là sinh viên ĐHBK HN, xung phong đi bộ đội năm 1972, hiện bác đang là giảng viên môn Hóa ĐHBK

Bác chientruong_k! Năm 1973 chưa có Quân đoàn II tức Binh đoàn Hương Giang đâu ạ; lúc đó các đơn vị thuộc Quân đoàn II vẫn còn là các Sư đoàn độc lập thuộc Bộ và Quân khu V bác ạ, Quân đoàn II chỉ ra đời vào cuối năm 1974 trên cơ sở hợp nhất các Sư đoàn tác chiến tại khu vực Trị thiên Huế và Bắc Quân khu V

Có một bài viết về trận Thượng đức  các bác tham khảo nhé :
 

 

Giải phóng Thượng Đức
Đăng ngày:  14-05-2010
Thư mục: 35 năm Giải phóng miền Nam

QĐND - Chủ Nhật, 09/05/2010, 18:33 (GMT+7)

Cách thành phố Đà Nẵng 40 km theo đường chim bay, Thượng Đức là tiền đồn bảo vệ căn cứ liên hợp quân sự Đà Nẵng-một trong những căn cứ lớn nhất của địch ở miền Nam. Địa hình Thượng Đức ba bề là núi cao có nhiều dốc dựng đứng, phía đông bằng phẳng lại là nơi hợp điểm của sông Côn và sông Vu Gia. ở đây chỉ có đường số 4 là đường bộ duy nhất qua ái Nghĩa về Đà Nẵng. Địch đã xây dựng một hệ thống giao thông hào liên hoàn trong căn cứ cùng với 35 lô cốt nửa chìm nửa nổi, nhiều công sự có nắp và một hệ thống nhà hầm và hầm ngầm. Trong những năm 1969 và 1970, ta đã tổ chức đánh chi khu quận lỵ Thượng Đức nhưng không thành công. Sau mỗi lần ta đánh, địch lại tăng cường phòng ngự kiên cố hơn.

Xe tăng dẫn đầu mũi tiến công. Ảnh: Internet

Lực lượng tham gia tác chiến chủ yếu của ta ở Thượng Đức là Sư đoàn 304 được tăng cường các đơn vị: Tiểu đoàn 1 Lữ đoàn 219 công binh, Đại đội tên lửa A72, Đại đội tên lửa B72 của  quân đoàn, hai tiểu đoàn bộ đội địa phương huyện. Sau đó sư đoàn được tăng cường Trung đoàn 3 của Sư đoàn 324 vừa mới tham gia đánh trận Đắc Pét thắng lợi trở về. Trận Thượng Đức do cán bộ Sư đoàn 304 trực tiếp chỉ huy. Quân đoàn 2 tổ chức một bộ phận tiền phương đi cùng do Đại tá Hoàng Đan, Phó Tư lệnh quân đoàn phụ trách.

Sau khi cử trinh sát thăm dò và nhận được báo cáo chi tiết, cán bộ chỉ huy quân đoàn và sư đoàn quyết định: ngày 20 tháng 7 phải làm xong đường để đưa các lực lượng cơ bản vào đánh chiếm Thượng Đức.

Sau hơn một tháng vật lộn với con đường, đêm 17- 7- 1974, các xe pháo của ta đã bí mật kéo vào tập trung ở thôn Hiên. Pháo 122 ly được bố trí trong các làng bản không có người ở, vì dân đã bỏ đi từ lâu. Cối 160 ly vào tới vị trí an toàn cách địch ba ki-lô-mét. Hôm sau, bộ đội và dân công lại đưa pháo 85 ly vượt qua một bãi lầy và dốc lên điểm cao 118 để bắn trực tiếp vào Thượng Đức. Mũi tiến công chủ yếu do Trung đoàn 66 đảm nhiệm: Tiểu đoàn 7 tiến công từ hướng tây bắc xuống khu biệt động; Tiểu đoàn 9 diệt địch ở khu bảo an rồi tiến xuống chiếm quận lỵ; Đại đội 10 Tiểu đoàn 9 do đại đội trưởng Hoàng Văn Nam chỉ huy chặn địch ở cầu Hà Tân. Trung đoàn 3 (Sư đoàn 324) tăng cường diệt địch ở Ba Khe, bao vây địch ở điểm cao 52; đại đội 17 của trung đoàn này cắm cọc, chăng dây, bẫy mìn trên sông Vu Gia chặn không cho địch chạy về Đà Nẵng, đồng thời không cho chúng tiếp tế bằng đường sông lên Thượng Đức. Tiểu đoàn 10 bộ đội địa phương tỉnh Quảng Đà và dân quân du kích diệt bọn địch ở các thôn 12, 13, 14, 15 cùng bọn nguỵ quyền ở đây.

Bọn địch có phần nào đoán được ý đồ tiến công của ta ở Thượng Đức nên đã tăng cường phòng ngự và đổ thêm xuống Thượng Đức hai đại đội và cho đưa bớt những gì nặng nề về phía sau, pháo lớn lui về gần cầu Chìm. Chúng còn cho biệt kích nằm sẵn ở các mỏm đồi phía tây bắc để khi ta đánh Thượng Đức sẽ tập kích sau lưng.

5 giờ 1 phút ngày 28-7 -1974, pháo ta bắn mãnh liệt vào khu quân sự Thượng Đức sau đó bộ binh vượt qua khu rừng keo tiến xuống cánh đồng chiếm các tiền đồn A, B, C, Gò Cấm, Ba Khe. Kho đạn của địch bốc cháy, nhiều công sự lô cốt bị phá huỷ. Bộ đội dùng bộc phá mở hàng rào.Ở hướng chính, Tiểu đoàn 7 do không diệt được trung đội bảo an và bị một khẩu 12,8 ly của địch ở Trúc Hà bắn lướt sườn nên không tiến lên được. Khi pháo 85 của ta diệt được khẩu 12,8 ly và trung đội bảo an, Tiểu đoàn 7 tiếp tục đưa lực lượng vào đột phá nhưng cũng không thành công. Hướng tiểu đoàn 9, khi ta mở đến hàng rào thứ tư thì bọn địch đánh trả rất mạnh, nhiều anh em bị thương vong nên đành phải dừng lại. Đến chiều ta mới diệt được khu đồi Ông Máy. Cuộc chiến đấu diễn ra gay go và quyết liệt cho tới ngày 31- 7- 1974, Trung đoàn 66 liên tục đưa lực lượng vào mở cửa nhưng địch chống trả dữ dội, Đại đội 2 và Đại đội 6 bị thương nhiều mà hàng rào vào quận lỵ vẫn chưa mở hết được. Trước tình hình khó khăn trên, sư đoàn lệnh cho trung đoàn ngừng tiến công và chuyển sang phòng ngự giữ bàn đạp đã chiếm được để tổ chức một cuộc tiến công mới. Sau những ngày chiến đấu đầu tiên ở Thượng Đức, quân số Trung đoàn 66 đã hao hụt nhiều. Gần 300 cán bộ, chiến sĩ thương vong.

Trong khi đó địch cũng ráo riết huy động lính củng cố, tăng cường công sự hầm hào. Phát hiện được lực lượng đang bao vây Thượng Đức là bộ đội chủ lực của ta vừa cơ động từ Quảng Trị vào, chúng đã cho máy bay đánh phá dữ dội vào đội hình vây lấn của sư đoàn. Bộ binh và xe tăng địch ở Đà Nẵng cũng chuẩn bị mở cuộc hành quân giải toả.

Đợt tiến công mới bắt đầu. Pháo bắn thẳng, pháo phòng không hạ nòng bắn tập trung diệt từng lô cốt một. Lúc này quân địch phản ứng rất nhanh, ta vừa bắn pháo chuẩn bị, chúng đã cho máy bay và trọng pháo đánh phá dữ dội khu vực cửa mở. Rút kinh nghiệm của đợt tiến công trước, đội hình bộ binh ta áp sát mục tiêu hơn và có công sự chu đáo nên thương vong không đáng kể. Cối 160 ly của ta nện chính xác vào khu trung tâm rồi đột nhiên chuyển làn, bắn một loạt hố đạn dích dắc làm nơi ẩn nấp cho bộ đội trên đường tiến. Hướng chủ yếu, bộ đội dùng bộc phá để mở cửa nhưng bị bọn địch nấp trong các lô cốt bắn trả quyết liệt. Hướng Tiểu đoàn 9, lúc 5 giờ 30 phút Đại đội 9 đã chiếm được tiền đồn C. Tiểu đoàn phó Nguyễn Văn Du dũng mãnh dẫn đầu tiểu đoàn xông lên, anh ra lệnh cho Đại đội 11 cởi áo và quần dài vứt ra hàng rào còn lại cho bộ đội có chỗ đặt chân nhảy qua, tiến công địch. Đại đội trưởng đại đội 10 Hoàng Văn Nam bình tĩnh chỉ huy đơn vị giằng co với địch từng lô cốt. Địch đã núng thế chạy tản ra các ngách để bắn vào lô cốt chính vừa bị ta chiếm. Trung đội trưởng Lữ Tung Hoành cùng trung đội phó Nguyễn Ngô Vinh dẫn đơn vị thọc sâu hỗ trợ cho trung đội của Nguyễn Huy Thường. Đại đội trưởng Hoàng Văn Nam trực tiếp chỉ hoả điểm địch vừa xuất hiện cho xạ thủ B41. Nguyễn Huy Thường chỉ huy trung đội phát triển rất sâu, vây chặt, lấn chặt. Tiểu đội trưởng Nguyễn Hữu Hoà yểm hộ cho Trương Xuân Đào diệt địch ở cánh trái. Bùi Hữu Trụ dùng lựu đạn đánh chiếm từng hầm. Bắt được tù binh là anh hỏi ngay hầm ngầm ở đâu, tìm cách diệt bằng được.

Suốt một ngày và đêm chiến đấu liên tục, trên hướng Tiểu đoàn 9, ta đã nhanh chóng mở xong cửa đột phá và đánh chiếm được một số lô cốt, tuyến chiến hào thứ nhất. Khi phát triển vào trung tâm các mũi tiến công của quân ta bị chững lại trước hệ thống hoả lực dày đặc của địch. Quân địch ở Thượng Đức không còn cơ hội rút chạy đã điên cuồng đánh trả các cuộc xung phong của bộ binh ta. Máy bay A37 của địch cũng liên tục quần đảo bắn phá và bổ nhào cắt bom đánh ngay vào khu vực hàng rào căn cứ, chi viện cho quân đồn trú ở Thượng Đức giữ vững khu vực còn lại.

1 giờ sáng ngày 7-8 cán bộ chỉ huy sư đoàn hội ý thống nhất nhận định tình hình và đi đến quyết định: Chuyển hướng tiến công của Tiểu đoàn 9 thành hướng chủ yếu. Trung đoàn 66 mở đợt tiến công cuối cùng đánh chiếm quận lỵ Thượng Đức. Hoả lực của sư đoàn bắn chi viện cho Tiểu đoàn 8 tiếp tục mở cửa. Quả bộc phá nổ cuốn theo lớp hàng rào cuối cùng. Trung đội trưởng Chu Ngọc Oanh dẫn trung đội lao lên. Bọn địch hốt hoảng chui vào lô cốt ngầm bắn ra như điên dại. Từ một lô cốt ở địa thế cao bất thần xuất hiện một khẩu đại liên nhằm đúng hướng của ta nhả đạn, bộ đội không vượt lên được. Trung đội trưởng Chu Ngọc Oanh quyết định dùng bao cát bịt lỗ châu mai của địch để cả Đại đội 6 xông lên đánh chọc thẳng vào trung tâm. Tiểu đoàn 9 đã chiếm được khu bảo an và đang phát triển xuống khu cảnh sát, quận lỵ. Tiểu đoàn 7 từ hướng tây bắc đã sang hướng Tiểu đoàn 9, đột phá vào khu biệt động. 8 giờ 30 phút ngày 7- 8- 1974, lá cờ cách mạng của Đảng bộ và nhân dân Quảng Đà trao cho Sư đoàn 304 tung bay trên cứ điểm Thượng Đức. Thượng Đức hoàn toàn được giải phóng.

Đại tá Phạm Quang Định

Bài này đăng ở báo quảng nam sơ lược về trận đánh nhau của quân ta với quân dù nguỵ ở thượng đức

30 năm trước, Sư đoàn dù đã bị đánh quỵ ở Thượng Đức như thế nào ?
Thứ ba, 24 Tháng 10 2006 23:40

Sau khi để mất Thượng Đức - cánh cửa thép bảo vệ Đà Nẵng ở  phía tây nam, địch quyết định điều động phần lớn sư đoàn dù lực lượng tổng dự bị chiến lược mở cuộc hành quân đánh chiếm lại Thượng Đức. Được Nguyễn Văn Thiệu, Tổng thống ngụy quyền Sài Gòn khích lệ,  tên sư trưởng sư đoàn dù hung hăng tuyên bố : "Nếu không tái chiếm được Thượng Đức thì xin thượng cấp giải tán sư dù”.

Ngày 16-8-1974,  lữ đoàn dù 1 và trung đoàn 2 sư đoàn 3 ngụy bắt đầu mở cuộc tiến công vào vùng giải phóng Thượng Đức theo hai hướng : Hướng thứ nhất theo trục đường số 14 đánh vào trận địa cua trung đoàn 3 - sư đoàn 304 của ta  ở  khu vực điểm cao 52, 126, 109, Hà Nha, Bàn Tân 2. Hướng thứ hai đánh vào trận địa tiểu đoàn 7 trung đoàn 66 trên các điểm cao phía tây Thượng Đức. Cậy có quân đông, hỏa lực mạnh, trong những ngày trung tuần tháng 8-1974, địch tổ  chức tiến công ồ ạt hòng nhanh chóng chiếm các trận địa của trung đoàn 3 để tạo bàn đạp đánh vào Thượng Đức.

Thế nhưng, sau 13 ngày tiến công vào khu vực điểm cao 52, Bàn Tân 2 không thành công, bọn chỉ huy sư đoàn dù ngụy quyết định bỏ hướng đường 14 để tập trung đánh lên các điểm cao 109,  700, 1062. Về chiến thuật, địch bỏ lối đánh ồ  ạt chuyển sang áp dụng chiến thuật "lấn dũi" (đa từng được dùng vào năm 1972  ở  miền tây Quảng Trị). Chúng hy vọng,  với cách đánh "lấn dũi" cộng với bom,  pháo bắn vào trận địa ta, quân ta sẽ bị hao mòn dần,  không còn  đủ sức giữ trận địa. Và khi đó, chúng sẽ "gặm nhấm" dần vùng giải phóng Thượng Đức.

Đối mặt với lực lượng tổng dự bị chiến lược của địch, ở  thời điểm này, lực lượng của ta gặp rất nhiều khó khăn :  Quân số hao hụt nhiều sau chiến dịch giải phóng Thượng Đức.  Đạn súng lớn phải tính từng viên trong ngày,  bộ đội ngày đêm giữ chốt  không chỉ đối phó với bom đạn mà còn phải hứng chịu thời tiết khắc nghiệt : mưa nhiều,  hầm sụt lở từng mảng,  trong hầm lúc nào cũng có nước và bùn ngập tới mắt cá chân. Đường vận chuyển, tiếp tế luôn gặp ách tắc. Ăn uống thiếu  thốn lại phải chiến đấu căng thẳng khiến sức khỏe của chiến  sĩ ta giảm đi rõ rệt. Thêm vào đó, chiến  thuật "lấn dũi" của địch tỏ ra có hiệu quả : Một số chốt (như 700, 109, 383) của ta bị địch chiếm. Việc mất một số cao điểm  đã có ảnh hưởng đến tư tưởng và tinh thần chiến đấu của một số cán bộ,  chiến sĩ.

Trước tình hình đó,  cuối tháng 10-1974, Đảng ủy Sư đoàn 304 họp mở rộng và thống nhất nhận định : Địch tuy chiếm được một số chốt nhưng chúng đã  bị động và sa lầy  ở mặt  trận Thượng Đức. Quyết tâm của Đảng ủy sư đoàn là nhanh chóng rút kinh nghiệm chiến đấu,  tổ chức lại trận địa phòng ngự,  nhất là hầm hào, chặn đứng sư đoàn dù, đánh bại âm mưu tái chiếm Thượng Đức.

Lúc này,  đồng chí Hoàng Đan, Tư lệnh phó Quân đoàn 2 trở lại Thượng Đức cùng với trung đoàn 24, hai tiểu đoàn công binh và 4.000 viên đạn pháo cối để hỗ trợ cho lực lượng đang bảo vệ Thượng Đức.  Trong hồi ký của mình, ông cho biết : Vào đến sư đoàn,  việc đầu tiên tôi đề xuất với Bộ Chỉ huy sư đoàn là phải tiến hành tập huấn về phòng ngự ngay cho cán bộ từ tiểu đội đến tiểu đoàn. Mỗi lớp tập huấn được tổ chức 3 ngày. Một hình  mẫu trận địa được xây dựng ngay cạnh lớp học. Các cán bộ được tự do nêu ý kiến phân tích, tranh luận đến cùng. Kết thúc lớp học, đồng chí  Hoàng Đan nêu vấn đề : Với hệ thống chốt được xây dựng thành nhiều tuyến,  cho dù địch cứ 3 ngày lấn chiếm được một chốt của ta thì cũng phải mất 3 tháng địch mới mò tới Thượng Đức. Ba tháng nữa là đã đến mùa khô, tình hình lúc đó lại đã khác rồi.

Tuy chỉ tổ chức tập huấn trong 3 ngày nhưng nhờ xây dựng trận địa làm mẫu, nội dung huấn luyện sát với những thực tế đòi hỏi nên hiệu quả mang lại rất cao : Tất cả cán bộ đều biết cách xây dựng trận địa, biết cách đánh và tin tưởng  ở  cách đánh. Với khẩu hiệu : "Tất cả cho phía trước”.  "Tất cả để chiến thắng quân  dù”,  cán bộ, chiến sĩ và nhân dân toàn mặt trận Thượng Đức đều hướng về các trận địa chốt lao động quên mình, khắc phục mọi khó khăn để chuyển vật liệu  đạn dược, gạo lên phía trước.

Ngày 28-10-1974, sư đoàn 304 tổ chức một trận phản kích, chiếm lại toàn bộ điểm cao 1062. Ta đã loại khỏi vòng chiến đấu tiểu đoàn 2 và tiểu đoàn 3 sư đoàn dù.

Tháng 11-1974, sư đoàn dù đưa tiếp lữ dù 2 vào cuộc chiến. Bộ Chỉ huy chiến dịch của ta nhận định : Địch tung lực lượng dự bị vào không phải để thay đổi thế trận mà chủ yếu là hoạt động hỗ trợ cho lữ dù 1 và 3 đã mất sức chiến đấu. Với lực lượng mới này, địch chỉ đủ quân để rải ra trên các tuyến chiến đấu với ta chứ không thể có lực lượng tiến công nữa.

Thực hiện chủ trương của Bộ  Chỉ huy chiến dịch,  khi  lữ dù  2 vừa chân ướt chân ráo đến khu vực tập kết,  pháo binh ta đã đánh phủ đầu khiến chúng bị thương vong khá nhiều.  Ta còn cho trinh sát luồn vào nơi đóng quân của địch để tập kích trận địa pháo, đốt cháy kho đạn. Công binh của sư đoàn 304 dùng đạn pháo chưa nổ của địch liên kết với mìn làm giàn phóng vào đội hình chúng gây hoang mang, lo sợ,  không hiểu ta đã có vũ khí gì mới.

Cuối tháng 12-1974, qua 4 tháng bị giam chân  ở  chiến trường rừng núi, sư đoàn dù, một sư đoàn được coi là thiện chiến bậc nhất nằm trong lực lượng tổng dự bị chiến lược của địch, đã bị đánh quỵ ở  mặt trận Thượng Đức. Điều này cho phép khẳng định : quân chủ lực ngụy không thể đương đầu nổi với quân chủ lực của ta. Và,  ngày toàn thắng giải  phóng miền Nam, thống nhất  đất nước - không còn xa nữa.

Thu Minh

Em ở trung đoàn 24 F304 đây. trận Thượng Đức Em là trung đội phó B1, C7, D5, E24,F304. sau khi ta làm chủ được Thượng Đức E24 xchi3 tham chiến khi địch phản kích chiếm lại thôi các bác ạ, Khi chúng tôi đến Thượng Đức thì đã có 01 trung đoàn của F324 tham gia rồi lúc đó họ đang chốt chặn ở khu vực cao điểm 800.Còn về bên địch ngoài các lực lượng mà các bác kể phải nói đến lữ đoàn thủy quân lục chiến có tham gia khi thay cho lữ đoàn dù 2. và bên vùng B Đại Lộc còn có trung đoàn 56 của sư đoàn 3 bộ binh cộng hòa nữa.

Bác hungnh cũng ở D5, e 24, f 304 à? anh của em cũng ở D5, e 24 đấy nhưng ở C 20 trinh sát cũng đánh Thượng Đức.

Các bác cho em hỏi tý: Trận Thượng Đức 1974, sư 324 có bao nhiều đơn vị tham gia? Là những đơn vị nào(Em xỉn quá, không kịp...đọc kỹ trước khi hỏi)

Em hỏi thật, các bác cứ tưởng đùa không "giả nhời" em, đành lọ mọ "ngâm cứu" sử...làng vậy:
 Theo 1 bác cựu C3-D7-E3-F324 từng tham chiến ngày 4/9/1974 tại cao điểm 1062, thì E3- F324 ngày ấy có 3 tiểu đoàn 7, 8 và 9 tham chiến? Trong đó D7 là chủ công?

 Bác này cũng hay sang 800, nhờ đồng hương, là lính K63(lính gì các bác nhỉ, hy sinh hết rồi) vá quần áo cho nữa?
 
 Các địa danh kia, cùng ngày 4/9/1974 xảy ra trận đánh có đúng với sử quốc gia không hả các bác?

 Đây là cuộc "khẩu chiến" trên bàn rượu của 2 lão cựu trong 1 buổi hội làng đầu xuân:
-Cựu e3f324: Hôm 4/9/1974 Thượng đức, tao bắn 21 phát B41 ở 1062, xung quanh be bét hết cả, khoảng...250 thằng địch bỏ mạng. Hai tai tao rỉ máu, ù đặc.
-Cựu e174f5: Hôm 13/3/1980 Âm pin, em cũng bắn 10 phát B41, xung quanh bờ hồ cũng be bét cả, nhưng không thấy thằng nào chết, nó té sạch, chỉ còn ít máu vương vãi. Bác nói phét, em có thấy chảy máu tai đâu, nó chỉ ù càng cạc 1 tý thôi.
-C e3f324: Tao nói phét làm gì, không tin mày hỏi thằng A,B,C...ấy.
-C e174f5: Hé...hô...bác là bộ binh, bác lại bảo em đi hỏi mấy ông công binh E, thông tin K63-hy sinh hết rồi? Mà các lão ấy nằm bên 800 cơ mà, biết được bác bắn cái gì bên...1602 ấy(rượu vào lẫn lộn 1062 với 1602).
     ...

http://tuanvietnam.vietnamnet.vn/2011-04-25-trung-tuong-pham-xuan-the-chuyen-bay-gio-moi-ke
Em nghĩ bài này có thể trả lời tương đối chính xác số hy sinh của ta trong trận trên.

QĐ 2 thành lập 17/5/1974 bao gồm các đơn vị chiến đấu tại mặt trận Trị - Thiên những năm 1972-1973. Lực lượng chủ yếu có 3 sư đoàn bb: 304, 324, 325 ; sư pháo phòng không 673 ; lữ pháo binh 164 ; lữ tank 203 ; lữ công binh 219 và một số đơn vị hỗ trợ khác. Những đơn vị này hoạt động tại Trị Thiên từ những năm 1968. Sau khi thành lập QĐ mới tiến vào tác chiến tại khu V như 304 đánh Thượng Đức, một bộ phận 324 vào đánh Nông Sơn-Trung Phước và Đakpet.

Sau khi giải phóng Đà Nẵng và các tỉnh Trung Trung bộ, sư 324 nằm lại giữ vùng giải phóng và sư 341 được tăng cường cho QĐ 2 khi đánh vào SG.

Quân đoàn 2 còn gọi là Binh đoàn Hương Giang. Còn tên Trị Thiên một thời còn gọi là B4. Sư đoàn 325 cũng có tên gọi là Sư đoàn Bình Trị Thiên.

Sau này trong đội hình QĐ 2 mới có sư đoàn 306. Trong KCCM chưa có Sư đoàn 306, trong QĐ 2 thời ấy chỉ có sư đoàn 324 cùng 304 và 325.

Trung tướng Phạm Xuân Thệ: chuyện bây giờ mới kể

"Thế còn trận chọc thủng "Mắt ngọc" Thượng Đức?

Đây là trận đánh lớn nhất của tôi cho tới lúc bấy giờ. Tôi ở vị trí Tiểu đoàn trưởng D9. Khoảng tháng 6-7/1974, E66, F304 nhận được lệnh từ BTL Quân đoàn 2 vào mặt trận Quảng Đà, cùng các đơn vị thuộc Quân khu 5 tiến đánh và giải phóng quận lỵ Thượng Đức ở phía Tây TP Đà Nẵng (nay là huyện Đại Lộc, Quảng Nam).

Thượng Đức lúc đó được Tỉnh trưởng Quảng Nam mệnh danh là "Cánh cửa thép" của Đà Nẵng, còn Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu của chính phủ Sài Gòn thì ví căn cứ này là "Mắt ngọc của đầu rồng". 10 ngày chiến đấu kiên cường và ác liệt, từ 5.30 giờ ngày 29/7/1974 đến 8.30 giờ ngày 7/8/1974, ta đã làm chủ Thượng Đức. Nhưng cái giá phải trả cũng khá đắt, địch bị tiêu diệt 2000 quân, bên ta hy sinh 1.028 đồng chí.

Khuấy đục Nước Trong có phải là trận đánh cuối cùng không thưa Trung tướng?

Chính xác là trận đánh căn cứ Nước Trong, Long Bình là trận đánh lớn cuối cùng. Vì sau trận này, đơn vị chúng tôi tiến quân áp sát Sài Gòn, chỉ đánh lẻ tẻ trên đường. Ngày 21/4/1975, E66 được lệnh đánh chiếm cứ điểm này. Tôi được lệnh trực tiếp chỉ huy D8, đánh cầu Bình Tuy thọc vào thị xã Hàm Tân, sau 2 giờ giao tranh, ta làm chủ thị xã. Sáng 23/4/1975 đến đồn điền cao su Ông Quế cách Sài Gòn 60km, lúc này tôi mới biết đơn vị đang tham gia chiến dịch Hồ Chí Minh, giải phóng Sài Gòn.'"

http://luathoc.cafeluat.com/showthread.php/50953-Cafeluat-Trung-tuong-Pham-Xuan-The-chuyen-bay-gio-moi-ke

báo nhân dân có vẻ viết ko rõ đ/c lê duẩn ko phải là nguoi nói ra giải phóng miền nam trước mùa mưa mà thực chất chính là đ/c giáp đã đề xuất sau đó lấy danh đảng cộng sản và đặc biệt là đ/c lê duẩn là bí thư đề nghị ra. viết sử nên viêt cho đúng ai là người bào giải phóng truoc mùa mưa. theo tôi là đ/c giáp
----------------------------------
Muốn bàn đến sử thì trước hết phải tập viết chính tả tiếng Việt cho đúng đã bạn nhé!

Bạn nói cụ thể với các dẫn chứng chi tiết được không? Và đang nói đến người cụ thể, bạn nên viết hoa tên người ta ...

Hôm qua em xem tivi mới biết, trận Thượng Đức ta hy sinh mất gần 1 ngàn chiến sỹ, số bị thương không rõ, trước cứ thấy các bác tranh luận hy sinh có hơn trăm người

Đang tìm đọc thông tin về chiến dịch Thượng Đức 1974 nhưng tới đây thì tịt mất rồi!
Hôm trước tivi có đưa thông tin về số hy sinh tại CD Thượng đức là gần 1000, không tính đến thời gian phòng ngự đánh phản kích sau ngày 7/8/1974. ( thông tin này được xác nhận của tướng Thệ và các sỹ quan trực tiếp tham gia trận Thượng Đức ).
Vậy là con số 111 của chiến lệ chắc là sai.
Tự nhiên biến mất bác Thuong Duc. Đang háo hức.....chờ!

Xin lưu ý các bác là sau 07/8/1974, tại Thường Đức đã bắt đầu vào mùa mưa, các trận địa phòng ngự gặp rất nhiều khó khăn, sức khỏe bộ đội giảm sút do ốm - sốt rét nên phải đưa về tuyến sau. Vì vậy, cụ Nguyễn Ân có nói rằng có khi một đại đội phòng ngự tại Thượng Đức chỉ còn lại 7, 8 tay súng.

Bổ sung quân số hao hụt cho chiến dịch Thượng Đức thì nhiều, cái này các bác lính sư đoàn 325 là rõ nhất, lúc đấy Bộ điều lính cựu vào chứ ít dùng lính mới ạ. Nhưng chủ yếu là cho E66.

Ngày cuối cùng, theo em, 20/12/1974, khi lính dù kết thúc đợt tái chiếm cao điểm 1062 thì đại đội chốt giữ điểm cao (C2 D7 E66???)chỉ còn lại 5 người.

Theo em, nếu hiểu về con số hy sinh của quân ta trong chiến dịch Thượng Đức (4 tháng) thì con số 111 là không đúng (tài liệu tổng kết trận đó em cũng có), nếu chỉ là giai đoạn 1 của chiến dịch thì may ra hợp lý (29/7/1974 đến ngày 7/8/1974).

Con số 1028 cán bộ chiến sỹ hy sinh (theo lời trung tướng Phạm Xuân Thệ) em cũng không biết là căn cứ vào đâu; lúc đấy bác Thệ xuống cầm quân trực tiếp cơ mà, không hề có mặt ở F và làm sao biết được con số của E3 F324/ trung đoàn 3 sư đoàn 324 cũng như các đơn vị trực thuộc nhỉ. Ngay cả cụ Nguyễn Ân (F phó) lúc đó khi đi xuống E66 cùng cụ Lê Đắc Long (TMT F) để chỉ đạo trực tiếp thì lúc đó và sau này cũng không nêu được con số cụ thể cơ mà. Con số 1028 liệu có phải là/ được hiểu là loại khỏi vòng chiến đấu tức hy sinh + bị thương + bị ốm, ..... Cũng theo cụ Nguyễn Ân thì ngay trong vòng 5 ngày đầu tiên của chiến dịch, E66 đã có hơn 300 CBCS bị thương vong, trong đó có cả E trưởng Quý.

Còn từ lâu, F304/ sư đoàn 304 đã nêu rõ con số cụ thể rồi, chả thấy cụ nào nêu là sao nhỉ,  ;).

Rất tiếc là tài liệu quân y lại không nêu được con số cụ thể của chiến dịch này:
(http://i1073.photobucket.com/albums/w391/quangcan1/304_zps50f41986.jpg~original) (http://s1073.photobucket.com/user/quangcan1/media/304_zps50f41986.jpg.html)

Có thể rải rác trong các luận văn PTS, TS đã công bố ở các thư viện có thể có!

Tôi đã đọc thông tin của bạn :thíchcafefin; nói về sư đoàn 304 đánh Đắc Pet rồi bí mật rút ra Thượng Đức. Thông tin trên không chính xác. Tôi là lính của trung đoàn 3 sư đoàn 324. Khi đi đánh Đắc Pét trung đoàn tôi mang mật đanh đoàn Bạch Đằng đã phối hợp với trung đoàn 66 sư đoàn 10 đánh và giải phóng Đắc Pét vào ngày 16/5/1974. Sau khi giải phóng Đắc Pét chúng tôi rút ra Quảng Đà phối hợp với trung đoàn 66 của sư đoàn 304 cùng tham chiến và giải phóng Thượng Đức.(nếu bạn cần biết thêm thông tin chi tiết về cuộc hành quan của đoàn từ A Lưới vào Kon Tum và diễn biến trận đánh tôi xin cung cấp chi tiết cho ban để lịch sư không bị sai lệch).Khi chúng tôi giải phong Đắc Pét sư 304 đang ở Quảng Trị.

Còn tôi là chiến sỹ pháo binh nằm trên đỉnh Múi Khế , giã DKZ vào Thượng Đức thôi .

Đến người trong cuộc còn ko thể nắm rõ thông tin nữa là các ông tiến sĩ giấy ấy

Các ông Giấy đấy lại là người được đọc nhiều nguồn tài liệu khác nhau khi làm đề tài, cũng nên chiếu cố một tí!